Eind februari waren Frank Terpstra en Linda van den Brink namens Geonovum aanwezig bij de 125ste OGC meeting. Tijdens deze meeting werd de Gardels award uitgereikt. Deze prestigieuze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een persoon die een bijzondere bijdrage heeft geleverd aan de OGC. Dit jaar mocht Steve Liang, de bedenker van de Sensorthings API standaard, de award in ontvangst nemen.
Centraal thema van de OGC meeting was “Space standards”. Er was veel aandacht voor het gebruik van geo-standaarden in de ruimtevaart en aardobservatie. Aardobservatie speelt een belangrijke rol in pilots zoals de Climate Resilience Pilot en Disaster Pilot. Het gebruik van aardobservatiedata wordt eenvoudiger en komt voor steeds meer mensen binnen handbereik. Er zijn de laatste paar jaar ontzettend veel satellieten bij gekomen en er is aandacht voor ‘analysis ready data’, waarbij ruwe data worden verwerkt tot bruikbare data in de cloud.
Innovaties
Om kennis uit te wisselen over metaverse ontwikkelingen, is er een Metaverse DWG actief. Tot nu toe gaat het daar vooral over high level use cases en de toepassing van 3D visualisatie en digital twin technologieën en oplossingen. Er werd onder andere een Digital Twin encapsulation standaard (DTES) gepresenteerd door Duality Robotics, dat het digital twin platform “Falcon” aanbiedt. Met DTES zou je een soort gestandaardiseerde building blocks hebben en onderdelen uit een digital twin kunnen hergebruiken. Ook interessant is dat de GeoAI werkgroep werkt aan een standaard om trainingsdatasets voor AI te beschrijven.
Definition server
De OGC werkt al een aantal jaar aan een register voor definities, genaamd de Definition Server. De Definition Server is begonnen als een register waarin termen en definities op vaste URIs gepubliceerd werden, maar ook standaarden en inmiddels ook onderdelen uit standaarden (die modulair opgezet worden) krijgen zulke URIs. De OGC wil dit nu doorontwikkelen tot een echte knowledge graph waar alle standaarden èn de losse bouwstenen uit die standaarden in staan, samen met de daaruit gegenereerde schema’s, OpenAPI definities, voorbeelden, en onderlinge relaties tussen bouwstenen uit standaarden. Omdat dit een omvangrijke klus is en het doel niet voor iedereen duidelijk was, ontstond hier wel wat discussie over. Een onderwerp dat zeker nog terug zal komen – waarschijnlijk onder een nieuwe naam, want “Definition Server” dekt de lading niet helemaal.
Agricultural Information Model (AIM)
Uit het Europese project Demeter, waar OGC in deelneemt, komt een nieuw informatiemodel voor landbouw/veeteelt, met name gericht op smart farming. Het is een semantisch model dat met RDFS/OWL gemodelleerd is en gebruik maakt van internationale linked data standaarden zoals SOSA/SSN, GeoSPARQL, OWL Time, QUDT, RDF Data Cube, DQV en DCAT. Het omvangrijke en generieke model kan ook aardobservatie-, meteorologische-, en financiële data aan. Er wordt een werkgroep opgericht om van AIM een OGC standaard te maken.
Binnen het Demeter project zijn allerlei koppelingen gemaakt met digital twin platforms zoals FIWARE, maar ook verschillende andere platforms. Door het gebruik van open standaarden kunnen ook kleine, nieuwe bedrijven instappen.
Sensor standaarden
Onder de nieuwe naam “Connected Systems” worden nu ook de OGC SWE en SensorML standaarden gemoderniseerd. Er komt een nieuwe REST API voor sensordata met dezelfde scope als SOS en SPS, en een JSON encoding voor SensorML. SWE common wordt ook ondersteund (een standaard voor veel voorkomende datatypen voor sensordata, vaak binaire formaten). De standaarden hebben ook een mapping naar SOSA/SSN. De Connected Systems API wordt een extensie van OGC API Features.
Op het gebied van sensoren en metingen zijn er al meer door OGC gestandaardiseerde API’s zoals SensorThings API, Environmental Data Retrieval (EDR) API, en de Coverages API. Daarnaast is er nog de Spatio-temporal Asset Catalog (STAC) API (niet-OGC) voor catalogi. Hoe de Connected Systems API zich tot dit alles verhoudt, moet nog bekeken worden. De ambitie is om bij de volgende TC meeting, in juni 2023, al een voorstel te hebben.
In de Observations & Meaurements (O&M) SWG heeft Geri Wolters zijn werk voor BZK en IHW met een UniAPI ter vervanging van meerdere digitale delta APIs gepresenteerd. Hierbij zet hij een combinatie van Observations, Measurements & Samples (OMS) en ODATA in. Dit werk wordt gewaardeerd door de werkgroep omdat het een van de eerste implementaties van OMS (de opvolger van O&M) is.
Er komen ook steeds meer dataformaten bij voor niet-vectordata. Er wordt binnen OGC een nieuwe werkgroep opgericht voor Geo-datacubes; Cloud-optimized GeoTIFF wordt gestandaardiseerd; naast verschillende binaire formaten die als OGC community standaard zijn opgenomen is er CoverageJSON én het vergelijkbare CIS-JSON. Bovendien komt er een Analysis Ready Data werkgroep met als focus satellietdata.
Hoewel dit verwarrend over kan komen, is het principe van OGC om hier niet teveel in te sturen, en ‘concurrentie’ tussen opkomende standaarden toe te staan. Wel gaat OGC sessies organiseren over de samenhang tussen de formaten en APIs die raken aan sensoren en observaties.
Lichte formaten
Van JSON-FG, de OGC uitbreiding van GeoJSON, is nu een stabiele bètaversie beschikbaar. Het sterke punt van JSON-FG is dat het wat extra dingen, zoals 3D geometrie, andere CRSsen dan WGS84, en temporele eigenschappen, standaardiseert ten opzichte van GeoJSON, die de client kan herkennen en gebruiken. De werkgroep is tevreden met deze draft en wacht nu op commentaar en implementatie. Vooral implementatie is belangrijk. Als er niet genoeg ondersteuning komt voor JSON-FG, wil de werkgroep de standaard niet definitief uitbrengen.
Uit het Demeter project is een voorstel gekomen om APIs te verrijken met semantiek door JSON-LD te koppelen aan niet alleen JSON instanties, maar ook JSON Schema. Hierbij waren er wel vragen of ontwikkelaars dit eigenlijk wel willen.
CityJSON 1.1 werd door Geonovum en 3DGI voorgesteld als nieuwe versie van de bestaande community standaard. Dit voorstel haalde het met twee kanttekeningen: er wordt gevraagd of de versie niet beter 2.0 kan zijn; en of CityJSON 1.1 een correct profiel van CityGML 3.0 is. Als community standaard hoeft CityJSON overigens niet aan deze eisen te voldoen; maar als informatie aan de leden voordat zij gaan stemmen over CityJSON 1.1 heeft het wel toegevoegde waarde om deze twee vragen te beantwoorden en dat gaan we dan ook doen.
OGC APIs
OGC APIs zijn modulair opgezet zodat je de individuele bouwstenen waaruit ze bestaan, kunt hergebruiken. Wij doen dat in Nederland bijvoorbeeld al in de nieuwe API Design Rules Geo-module. OGC bouwt een website waar je al deze API bouwstenen kunt vinden.
Er wordt in verschillende API werkgroepen nu gesproken over standaarden voor notificaties (“pub/sub”). Connected Systems heeft er al een op MQTT gebaseerd voorstel voor. De EDR API heeft ook al een plan voor pub/sub in versie 1.2. De twee werkgroepen gaan hierover in overleg.
Nu in ontwikkeling:
- OGC API Maps – waarbij er discussie is over de vraag of deze API wel nodig is naast OGC API Tiles
- OGC API Records – dit jaar verwacht
- OGC API Coverages draft gereed
- OGC API Processes part 2 + 3 dit jaar verwacht
- OGC API Features part 3 filtering (vertraagd vanwege feedback)
- OGC API Environmental Data Retrieval (EDR) 1.1 en 1.2
- OGC API Moving Features
- OGC API Connected Systems
Linked data en semantic web
De OGC werkt aan nieuwe versies van GeoSPARQL. Versie 1.1, met veel kleine maar handige toevoegingen, is in consultatie. De werkgroep besprak deze week al de scope van de volgende versie, 1.2. Volledige 3D ondersteuning is vaak genoemd als wens.
Ook is er een OGC werkgroep voor standaardisatie van GeoDCAT opgericht. Men wil deze standaard loskoppelen van het Europese applicatieprofiel, zodat het wereldwijd gebruikt kan worden en op DCAT v3 gaan baseren. Afstemming met OGC API Records en STAC zijn belangrijke punten.
Verder is er vanuit verschillende groepen interesse voor een nieuwe versie van SOSA/SSN, de W3C/OGC ontologie voor sensor netwerken. Zowel de Observations, Measurements and Samples (OMS) werkgroep als de Connected Systems API werkgroep willen hier aan werken. Dit werk gaat binnen de gezamenlijke W3C/OGC Spatial Data on the Web Working Group plaatsvinden.
Beveiliging
GeoXACML versie 3.0 staat in consultatie. Deze standaard maakt het mogelijk om autorisatie beslissingen te nemen op basis van geo-informatie (bijv. ligt opgevraagde informatie binnen een gedefinieerd gebied dan krijg je minder informatie). Met de vorige standaard kon dit ook al maar nu is er ook een JSON profiel wat GeoXACML bruikbaarder maakt in een API wereld. Dit is met name een interessante standaard voor openbare orde en veiligheid & defensie domeinen.
Er was ook aandacht voor beveiliging in complexe APIs. Fraunhofer is aan het kijken hoe ze SensorThings API implementaties kunnen beveiligingen voor gevallen waar er verschillende users zijn met verschillende rechten. Met name de vraag hoe je voorkomt dat gebruikers in kaart brengen waar ze niet bij kunnen, en daardoor toch weten wat voor geheime informatie er is, vormt een complex probleem om goed af te dekken.
Voor de Sensorthings API plus (STAplus) standaard is een Best Practice ontwikkeld die aangeeft waar je allemaal aan moet denken als je integriteit van je data wilt waarborgen wanneer je STAplus gebruikt. Het gaat niet in op de techniek, maar waar je business regels moet opstellen om ervoor te zorgen dat licenties goed worden gecontroleerd en afgedwongen en eigenaarschap van data gewaarborgd wordt. Het geeft goed inzicht hoe complex dit kan worden als je met meerdere partijen aan een gezamenlijk meetproject werkt.
Waar helaas momenteel weinig gebeurt maar wat digital twins potentieel zou kunnen helpen, is het uitbreiden van Geopackage met de mogelijkheid voor signing waarmee je technisch de authenticiteit en integriteit van geo-informatie gedeeld via Geopackage kan controleren.
Al met al was het weer een week met een hoog technisch gehalte en veel interessante ontwikkelingen!
