In maart werden in Delft twee records verbroken: niet alleen was de 128e Ledenvergadering van de OGC de grootste ooit – met meer dan 300 vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, de overheid en de academische wereld die persoonlijk aanwezig waren (en meer dan 100 virtueel) – maar tijdens de bijeenkomst werd ook gestemd over een recordaantal nieuwe standaarden.
De bijeenkomst werd gehost door de TU Delft en gesponsord door Geonovum met steun van GeoCat en digiGO, met als overkoepelende thema GeoBIM voor de Gebouwde Omgeving. We zetten de highlights voor je op een rij.
Spatial data on the Web en geo semantiek
De gezamenlijke OGC/W3C werkgroep is afgesloten. Er komt in de plaats daarvan een nieuwe werkgroep waarin het SOSA/SSN werk wordt voortgezet: er wordt nog gewerkt aan een nieuwe versie van SSN waarin de OGC standaard Observations, Measurements and Samples versie 3.0 wordt verwerkt. Aan de W3C kant wordt dit een nieuwe werkgroep, aan de OGC kant wordt het gekoppeld aan de OMS werkgroep.
Verder was er nieuws over GeoSPARQL. v1.1 had al gepubliceerd moeten worden, maar er moet toch nog een redactieslag overheen. Er zijn sinds een jaar geen inhoudelijke wijzigingen meer geweest, maar nog wel veel voorbeelden toegevoegd. De werkgroep is ook bezig om deze versie van GeoSPARQL ook als ISO standaard gepubliceerd te krijgen. De scope van de volgende versie na 1.1 is nog open: hier denkt men o.a. aan 3D support – maar hoe ver dat dan moet gaan, is nog niet duidelijk. Ook zijn er meer experts nodig die hieraan kunnen bijdragen in de werkgroep.
In de GeoSemantics sessie van donderdagochtend was het verder een Nederlands feestje met presentaties uit nederland over toepassingen op dit gebied.
OGC APIs
Het werk aan de OGC API standaarden is nu toch wel een heel eind gevorderd. Een deel van de standaarden is al goedgekeurd, van de rest zit de meerderheid nu in de fase van consultatie of goedkeuring. Voor sommige API standaarden wordt nog aan nieuwe onderdelen gewerkt. Geonovum besteedt dit jaar extra veel aandacht aan de OGC API's. Er zijn verschillende workshops te volgen dit jaar. Meer informatie daarover vind je in het dossier over OGC APIs op deze website.
Gereed zijn:
- OGC API Features part 1 en 2 (ook als ISO standaard)
- OGC API Environmental Data Retrieval (EDR) 1.1
- OGC API Tiles
- OGC API Processes v1.0
In ontwikkeling zijn:
- OGC API Records (metadata catalogus) – in ontwikkeling (consultatie in 2024 verwacht)
- OGC API Features part 3 (filtering) + CQL ligt ter goedkeuring
- OGC API Features part 4 (CRUD) binnenkort in consultatie
- OGC API Features part 5 Schemas binnenkort in consultatie
- OGC API Maps ligt ter goedkeuring
- OGC API Environmental Data Retrieval (EDR) 1.2 in ontwikkeling
- OGC API Styles 2.0 in ontwikkeling
- OGC API Processes 2.0 + part 2 + 3 in ontwikkeling
- OGC API Coverages in ontwikkeling
- OGC API 3D Geovolumes in ontwikkeling (PDOK API)
- OGC API Moving Features ligt ter goedkeuring
- OGC API Connected Systems in ontwikkeling
- OGC API EDR part 2 Publish Subscribe in consultatie
- STAC API community standard ter adoptie bij OGC
Standaarden voor rasterdata en metingen
CoverageJSON, een formaat dat vorig jaar als OGC community standard is goedgekeurd, krijgt een v1.1 waarin onder andere wordt beschreven hoe je tegel structuren kan gebruiken in CoverageJSON.Ook komt er een in Python ontwikkelde validator.
Verder wordt er gewerkt aan v2.0 van TimeSeries ML. Deze moet meer compatible worden met OMS v3 en zal niet backwards compatible zijn.
Ook werkt men aan een 2.0 versie van SensorThings API. Het datamodel paste niet meer op alle use cases, met name in gevallen waar er sprake is van monsters die genomen worden om metingen aan te doen.
Vectordata in JSON
De nieuwe uitbreiding op GeoJSON, JSON Features and Geometries, is momenteel in consultatie. Hiervoor wordt een lange commentaarperiode gehanteerd van 90 dagen (tot 24 juni). Wie alvast ervaring met dit formaat wil opdoen kan gebruik maken van de GDAL implementatie, het formaat opvragen in de PDOK BGT API, data bekijken in de JSON-FG viewer, of bestanden valideren met de linter.
Data spaces
De term "Data spaces” werd tijdens de week vaak gebezigd. OGC zit in veel Europese projecten, en ontwikkelen daarin oplossingen die interessant kunnen zijn om te hergebruiken. Bijvoorbeeld voor machineleesbare standaarden, interoperabele en herbruikbare gegevens: ze richten zich meer op de I en de R uit FAIR, waar ze in het verleden meer op de F en de A zaten. Op 1 en 2 juli organiseert de OGC de Innovation Days in Estland waar ze vertellen over al deze projecten.
De sessie van het Europe Forum was geheel gewijd aan het fenomeen Data Spaces. Een spreker van IDSA legde uit wat het begrip voor hen inhoudt, maar hoe data spaces zich verhouden met de OGC standaarden die er al zijn moet nog duidelijk worden. Het beeld dat geschetst werd was in ieder geval dat data spaces zich vooral richten op data die niet zonder meer open deelbaar is, maar wel waarde heeft; en dat het data spaces concept vooral op de controlelaag afspraken maakt en niet zozeer op de datalaag.
Jeroen Ticheler van GeoCAT werd geinstalleerd als een van de nieuwe co-chairs van het Europe Forum.
CityGML
De CityGML standaard v3.0 is helemaal af! Het conceptuele model is een tijd geleden al gepubliceerd, en nu is de GML encoding ook gestandaardiseerd. Er komt geen apart CityGML JSON formaat; die rol wordt al gevuld door het door TU Delft ontwikkelde CityJSON. De werkgroep beraadt zich op verdere activiteiten. In een EU project wordt gewerkt aan een OWL implementatie van CityGML.
GeoBIM Summit
Op de woensdagmiddag kwamen in sneltreinvaart een groot aantal presentaties langs over de (on)mogelijkheden van het combineren van BIM en GIS.
De aftrap van de sessie werd gedaan door DigiGO met een presentatie over de beoogde digiDeal GeoBIM. De digiDeal beoogt partijen uit de sector bij elkaar te brengen om op het gebied van integraal gebruik van GeoBIM samenwerking te organiseren voortgang te boeken.
Na deze presentatie volgde een overzicht van verschillende use-cases.
De eerste use-case betrof de BIM/GIS integratie door de nationale defensie Canada, Een van de voorbeelden uit de presentatie is de wens om niet alleen een vliegtuighangar (GIS) te kunnen bevragen maar ook of de deur van deze hangar (BIM) open of dicht is (Measurement).
Na deze presentatie volgde de usecase van de space hierarchy service vanuit de gemeente Rotterdam i.s.m. AEC Geeks. Dit bereft een ontologie voor ruimte in gebouwen t.b.v. vergunningscontrole. De interoperabititeit tussen data over gebouw-ruimte uit het Geo domein (BAG/BGT/WOZ) en ruimte uit BIM domein (IFC) is hier een belangrijk aspect.
De volgende use-case vanuit het Kadaster over BIM-legal sluit hier bij aan. Het kadaster presenteert hoe men een BIM-model kan gebruiken om eigendomsinformatie te registreren. Hierbij schetst de organisatie een toekomst waarin men in een aantal stappen toewerkt naar registratie waarin het 3D-model leidend is.
De TUDelft volgde hierna met een presentatie over GEOBIM solutions. Hierbij toont men twee ontwikkelingen. Allereerst de ontwikkelde IfcGref Web-Based Application ten behoeve van het georefereren van BIM-modellen in een EPSG naar keuze en daarna de IfcEnvelopExtractor voor het transformeren van IFC naar CityJSON.
Vanuit Finland volgt een presentatie over hoe Finse overheden gebruik kunnen maken van 3D stadsmodellen op het web met behulp van Sova3D en Kunta3D.
Het japanse “project PLATEAU” toonde hoe 3D stedelijke modellen uit bestaande data kunnen worden gegenereerd. Het project focust op het gebruik van CityGML 3.0 waarbij het stadmodel een update ontvangt op basis van heterogene data waaronder BIM-modellen.
De GeoBIM lessen uit het Brainport Smart District Helmondt worden gepresenteerd door het bedrijf Geodan. Deze organisatie toont hoe de opensource tool ifcopenshell ifcconvert ingezet wordt om een pipeline te organiseren en GeoBIM te converteren naar verschillende formaten. Dit is nodig om een platform te kunnen bieden waarop toekomst bewoners van het smart district zelf een oning op het web kunnen modelleren.
Na een korte pauze schetsten de software vendors Esri, Bentley en FME de huidige en toekomstige mogelijkheden voor het gebruik van BIM en GEO in deze softwarepakketten.
De middag is afgesloten met twee presentaties. Allereerst de Roadmap GeoBIM vanuit een OGC-BuildingSMART samenwerking. Deze roadmap bestaat uit drie hoofdactiviteiten:
- De adoptie en implementatie van de standaarden, tools en beleid.
- Het ontwikkelen van data-standaarden om de integratie, uitwisseling en het delen van GeoBIM informatie te ondersteunen
- De samenwerking met software-partijen om de tools en technologie te ontwikkelen om de GIS-BIM connectie te standaardiseren.
Een vijftal werkgroepen en tijdlijn schetste men om hier invulling aan te geven.
Ten slotte is een raport uit ISO Technische Commissie over GIS-BIM interoperabiliteit gepresenteerd waarin basis principes, metadata, het simplificeren van BIM en GEO, semantische uitlijning en kwaliteit van data aan bod kwamen.
De sessie is afgesloten met een open discussie over wat nodig is voor betere GeoBIM integratie.
