Begin november besluit de Eerste Kamer of de Omgevingswet per 1 januari 2023 in werking treedt. Om gemeenten te helpen hun gebiedsontwikkelingen rondom de inwerkingtreding conform de wet vorm te geven, is het project ‘Instrumentarium omgevingsplan voor snelle implementatie’ gestart. Dit project levert een voor makers van plannen bruikbare aanpak op voor het opstellen van het omgevingsplan, via een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) of met gebruikmaking van het (Chw-) bestemmingsplan.
Het uitwerken van de voorbeeldaanpak is een initiatief van de samenwerkende stedenbouwkundige bureaus (verenigd in Kennislab Omgevingswet), de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), Geonovum en het programma Aan de Slag met de Omgevingswet (ADS).
Bij inwerkingtreding van de Omgevingswet kan een gebiedsontwikkeling mogelijk gemaakt worden via een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) of een wijziging van het Omgevingsplan. Het kunnen toepassen de BOPA kent een aantal beperkingen. Bij het wijzigen van het omgevingsplan dient de gemeente gebruik te maken van de (nieuwe) STOP/TPOD standaard. Omdat naar verwachting niet alle gemeenten direct na inwerkingtreding een wijziging van het omgevingsplan op basis van de nieuwe STOP/TPOD standaard kunnen maken, is er de tijdelijke alternatieve maatregel TAM-IMRO.
TAM-IMRO voor gemeenten houdt in dat de huidige techniek voor planvorming tijdelijk kan worden gebruikt voor het wijzigen van het omgevingsplan onder de Omgevingswet. Deze techniek betreft de bestaande uitwisselingsstandaard IMRO (Informatiemodel Ruimtelijke Ordening) en de bestaande landelijke voorziening Ruimtelijke Plannen en de ‘overbruggingsfunctie’. Op termijn moeten gemeenten deze TAM IMRO plannen omzetten naar STOP/TPOD. Het gebruik van TAM IMRO staat open voor alle gemeenten. Hier is geen toestemming voor nodig, en evenmin is hier een Chw-status voor nodig.
Flexibiliteit door Chw-status
Een Chw-status voor het gehele grondgebied kan gemeenten flexibiliteit bieden bij de keuzen waar ze nu voor staan bij het voorbereiden van wijzigingen in het omgevingsplan. Immers, een TAM IMRO plan en een Chw-plan lijken sterk op elkaar; een TAM IMRO plan in voorbereiding kan eenvoudig worden herschreven tot een Chw-plan. Een Chw-status maakt de gemeente dus minder afhankelijk van de besluitvorming over invoering van de Omgevingswet.
Keuzemogelijkheden
Om de verschillende mogelijkheden voor aanpassen van het omgevingsplan effectief in te kunnen zetten, helpt het als de keuzemogelijkheden worden gekaderd. Dit kan zonder dat daarbij de beleidsmatige afwegingsruimte wordt beperkt.
Het project ‘Instrumentarium omgevingsplan voor snelle implementatie’ werkt voorbeelden uit voor zowel het opstellen van een wijzigingsbesluit en een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) conform de nieuwe STOP/TPOD standaard als voor het toepassen van Tijdelijke Alternatieve Maatregelen met behulp van TAM-IMRO. Gemeenten en stedenbouwkundige adviesbureaus kunnen de uitgewerkte voorbeelden direct hergebruiken.
Wat vind je in het instrumentarium?
Het project zal de volgende producten en adviezen opleveren:
- Een overzicht en afwegingskader van wanneer je een omgevingsplan, een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) of een bestemmingsplan (gewoon of Chw toepast) en welke standaard (STOP/TPOD of de TAM-IMRO) wordt gebruikt.
- Een basis structuur/opbouw van het omgevingsplan, voortbouwend op de geconsolideerde versie van de staalkaarten van de VNG.
- Sets direct bruikbare (voorbeeld-)regels voor veel gebruikte activiteiten in het omgevingsplan.
- Adviezen over het (minimaal noodzakelijke dan wel optimaal voor de toekomst) annoteren van activiteiten in het omgevingsplan zodat het plan optimaal gevisualiseerd kan worden in de viewer en de basis kan vormen voor het maken van toepasbare regels.
- Een aanpak hoe je zo efficiënt mogelijk kunt werken aan het gemeentelijk omgevingsplan.
- Adviezen en voorbeelden voor het verwerken van voorbereidingsbesluiten en andere omgevingswetbesluiten van hogere overheden door gemeenten in hun omgevingsplan.
- Een opleidingscurriculum voor gemeenteambtenaren en hun adviseurs om met de instrumenten en de beschreven aanpak te werken.
Via de nieuwsbrieven, de websites en bijeenkomsten over de Omgevingswet blijf je op de hoogte van de voortgang van dit project.
