Op woensdag 13 maart 2019 organiseerden Forum Standaardisatie, Geonovum en het samenwerkingsverband Gemeenschappelijke Afspraken Berichten (GAB) de Ideeënmarkt Informatiemodellering en gegevensuitwisseling. Doel van de bijeenkomst was kennisuitwisseling over de verschillende aanpakken van informatiemodellering.
Na een welkom door de voorzitter van het GAB-overleg, Rob van de Velde van Geonovum, trapte Ruud Kathmann van de Waarderingskamer de bijeenkomst af.
Modelleren van gebeurtenissen
Kathmann hield een warm pleidooi voor het modelleren van gebeurtenissen. Afnemers van data gebruiken die gegevens in hun eigen werkprocessen. Is een gegeven gewijzigd dan kan dat – afhankelijk van het type wijziging – leiden tot verschillende handelingen. Wanneer een afnemer weet welke gebeurtenis aan een wijziging ten grondslag heeft gelegen, kan hij snel inschatten of deze wijziging tot acties in het eigen domein leidt. Een stukje service om de keten efficiënter te laten werken dus.
Domeinkennis altijd beschikbaar
Vervolgens was de beurt aan het Kadaster. Lennart van Bergen beschreef hoe Kadaster hun modellen opstelt waarbij er gebruik wordt gemaakt van het Metamodel Informatiemodellering. Domeindeskundigen leggen hun kennis vast op papier waarna de ontwikkelaars continu naar die kennis kunnen teruggrijpen. Dit blijkt erg prettig te werken, omdat een ontwikkelaar die snapt waar een gegeven voor is, bij het modelleren rekening kan houden met de context van het geheel. In een demonstratie doorliep het Kadaster vervolgens de vier stappen in het modelleerproces:
- Beschrijf de semantiek
- Maak een informatiemodel
- Maak het product
- Maak technische schema’s per product en per formaat
Semantische relaties inzichtelijk
Paul Janssen van Geonovum nam het stokje van Kadaster over en introduceerde het Metamodel Informatiemodellering. Dit model is geïnitieerd door Kadaster, VNG Realisatie en Geonovum in het licht van de Omgevingswet. In de regel ontzorgen standaarden ons door zaken vast te leggen zodat je daar niet meer over hoeft na te denken. Het Metamodel Informatiemodellering ontzorgt de makers van modellen. Het model beschrijft hoe semantiek aan elkaar gerelateerd is. Hierdoor kan je bijvoorbeeld WOZ en BAG eenvoudiger aan elkaar koppelen. Ander voordeel is dat je gezamenlijke tooling kan ontwikkelen. Last but not least: het bundelt modelleringskennis. Nu zijn er drie partijen die samenwerken, maar dat zouden er veel meer kunnen zijn.
Eén register voor gegevenstypen
Met Gerald Groot Roessink van DUO doken we in de wereld van onderwijsdata. DUO ontsluit onder meer de leerlingtellingen van scholen in heel Nederland. Deze informatie wordt met een API ontsloten. Ze gebruiken linked data om de definities van begrippen te koppelen. Slim is dat DUO de gegevenstypen die in verschillende registraties voor komen, centraal bijhoudt. Op deze manier gebruikt iedereen dezelfde gegevenstypen. Zij pleiten ervoor om dit verder door te voeren: haal data op bij de bron, gelinkt aan de definities zoals ze zijn bedoeld door hun eigenaren.
Orde in een wereld vol vrijheid
Henk Nijstad van Kennisnet ging verder in op de onderwijssector. In het onderwijs zijn veel stand alone toepassingen. Er is heel veel vrijheid waardoor er veel begrippen rondgaan die niet met elkaar zijn verbonden. In de keten wil je die gegevens juist wel weer bij elkaar kunnen brengen. Het eerder genoemde Metamodel Informatiemodellering zou uitkomst kunnen bieden. Ook linked data principes bieden uitkomst. Kennisnet biedt haar data voor hergebruik aan in zowel linked data formaten als in de vorm van API’s.
Tussen de presentaties door was er ruimte om dieper op de materie in gaan met de presentatoren. De bijna 100 aanwezigen, afkomstig van uiteenlopende overheidsdiensten, maakten hier dankbaar gebruik van.
Alle presentaties zijn na te lezen op de website van het GAB
