Verkent, verbindt, verankert

Menu sluiten

Verkenningen gebruik sensordata - Making sense for society

Van 2014 tot en met 2017 heeft Geonovum in het Platform Making Sense for Society, een Living Lab voor the Internet of Everything, kennis opgedaan over het inwinnen, opslaan, beschikbaar stellen en verwerken van sensordata. Wij keken daarbij ook naar aanpalende vraagstukken zoals hoe om te gaan met sensormetingen in de openbare ruimte en privacy. In het Platform werkten wij samen met gemeente Eindhoven, gemeente Den Haag, gemeente Nijmegen,  gemeente Zwolle, Kadaster, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Ministerie van Economische Zaken, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Rijkswaterstaat en TNO.

Publicaties

Aandachtspunten sensornetwerken openbare ruimte (2017)

De openbare ruimte is het domein van de burger en de overheid speelt een rol om ervoor te zorgen dat deze ruimte een plek is waar je je vrij kunt bewegen. Bij plaatsing van sensoren in de openbare ruimte, kan de privacy in het geding raken. Ardy Siegert schreef een artikel met aandachtspunten die je helpen voorkomen dat een sensornetwerk ontaardt in een bemoeizuchtige buurtwacht.

Handreiking voor beleid over data ingewonnen in de openbare ruimte (2017-2018)

Om een handreiking te bieden aan professionals die betrokken zijn bij het maken of uitvoeren van beleid rond data die worden ingewonnen in de openbare ruimte, hebben we gewerkt aan een concept ‘Sensordata-verordening’. Het onderzoek naar de spelregels is opgenomen in de Rathenau Instituut publicatie: Waardevol digitaliseren. Dit essay kijkt, vanuit het perspectief van lokale bestuurders, naar digitalisering.

Praktijkervaring: Smart emissions

Om ervaring op te doen met het daadwerkelijk uitwisselen en ontsluiten van sensordata, heeft Geonovum meegedraaid in het Smart Emissions project in Nijmegen. Eén van de standaarden waarmee in dit project is geëxperimenteerd is de OGC Standaard SensorThings API. Ook is gekeken naar aansluiting met het Fi-Ware platform. De data en werkwijzen zijn gedocumenteerd en vrij toegankelijk. In dezelfde verkenning is meegewerkt aan het implementeren van een SOS service. Van deze standaard maakt ook RIVM gebruik om data van het landelijk meetnet luchtkwaliteit uit te wisselen.

Verkenningen

Verkenning | Waar staan sensoren en wat meten ze?

In 2016 deed het Platform Making Sense voor Society een verkenning naar Sensoren in de openbare ruimte. Centraal stond de vraag: wat betekent de komst van sensoren eigenlijk? Gedurende de verkenning kwam al een idee naar voren om een informatieportaal te maken waarin de sensor als object te vinden is. Het Kadaster heeft dit idee omgezet in een apart vervolgtraject op deze verkenning. Hier is vanuit het Platform aan meegewerkt.

Verkenning | Sensor standaarden en architectuur

Veel gegevens over de leefomgeving zijn dynamisch; denk aan geluid, emissies, (grond)water, straling en meteo-gegevens. Al deze gegevens gaan over een situatie op een locatie. Sensoren vangen deze informatie op waarna ze verder gebruikt kunnen worden. Over hoe je dit soort sensordata uitwisselt, zijn er verschillende internationale en nationale standaarden opgesteld. We lichten er hier een paar uit:

  • De OGC standaard SensorThings API is een standaard die bedoeld is voor Internet of Things applicaties. Het is een lichtgewicht, eenvoudige interface specificatie, gebaseerd op REST en JSON, waarmee applicatieontwikkelaars via het web kunnen communiceren met apparaten die verbonden zijn aan het internet, zoals sensoren.
  • Observations and Measurements (O&M) is een standaard voor het beschrijven van observaties en metingen. Deze observaties en metingen zijn weer gekoppeld aan een locatie. Met O&M is het mogelijk om observaties en metingen in een internationaal model te modelleren en uit te wisselen. 
  • The OpenGIS® Sensor Planning Service Interface Standard (SPS) biedt interfaces waarmee je informatie kunt opvragen over wat een sensor doet.
  • The Sensor Observation Service (SOS) kan je toepassen waar sensor data - in al haar rijkdom - interoperabel moet zijn. Het RIVM heeft deze standaard toegepast om het Landelijk meetnet luchtkwaliteit te ontsluiten. De SOS biedt een webserver interface waarmee je zowel metingen, sensor metadata als weergaves van waargenomen features kunt bevragen. Ook biedt de standaard middelen om nieuwe sensoren te registreren en bestaande te verwijderen. Tot slot beschrijft de standaard hoe je nieuwe sensor waarnemingen kunt toevoegen. Deze functionaliteit is uitgewerkt voor KVP en SOAP. 

Verkenning | Impact sensordata op de SDI

Kenmerkend voor sensor data zijn de grote hoeveelheden data; de hoge updatefrequentie, analysesnelheid en vereiste snelle beschikbaarstelling en de grote diversiteit van de data: gestructureerd en ongestructureerd. Onze geo-informatie infrastructuur is onvoldoende ingericht op deze dynamische data. Conventionele instrumenten voor de verwerking van deze grote hoeveelheden data, oftewel ‘big data’, zijn niet toereikend. Maar de noodzaak hiervoor groeit. Bijvoorbeeld omdat de INSPIRE-richtlijn op termijn vereist dat gegevens uit de landelijke publieke meetnetten toegankelijk worden gemaakt. Dat vergt dus aanpassing van onze infrastructuur. Een gemeenschappelijk referentiekader voor dynamische omgevingsinformatie, van de inwinning en datapreparatie tot en met ontsluiting en toepassing, helpt ons daarbij. 

In 2017 heeft Geonovum een verkenning gedaan naar de impact van de komst van sensoren op de SDI. Aan de hand van 21 plenaire sessies en vele 1-op-1 gesprekken met specialisten zijn bevindingen getoetst en nieuwe inzichten opgehaald. Uit deze verkenning komen de volgende aandachtspunten naar voren:

  • Ontbreken van standaardisatie voor herkenbaarheid van een sensor
  • Ontbreken van gestandaardiseerde data-uitwisseling
  • Onbekende betrouwbaarheid van data uit sensoren
  • Informatiemodellen zijn niet geharmoniseerd waar het sensoren betreft

Zie het rapport ‘Sensoren en Semantiek in de Nederlandse Spatial Data Infrastructure’

Terugblik op bijeenkomsten

Geen updates meer missen?

Automatisch op de hoogte blijven? Meld je aan voor één van onze nieuwsbrieven.