Hoe breng je aan elkaar gerelateerde openbare gegevens ook echt met elkaar in verbinding? Die vraag leidde in 2012 tot het starten van het Platform Linked Data Nederland. Hierin brachten we een grote groep mensen vanuit het bedrijfsleven, kennisinstituten en de overheid bijeen om de mogelijkheden van Linked Data te verkennen. De kennis die de deelnemers opdoen, delen zij met de rest van de wereld tijdens bijeenkomsten, in publicaties en op de website platformlinkeddata.nl.
Geonovum heeft haar rol als trekker en ondersteuner van het Platform in maart 2017 overgedragen aan Big Data Value Center. Bij deze gelegenheid verscheen ook de publicatie 5 jaar Platform Linked Data Nederland. Wij zijn nog altijd partner van het platform en inhoudelijk betrokken. Wij focussen daarbij op toepassingen en mogelijkheden van linked data voor geo-informatie.
Wat is linked data?
Het Europese programma Europeana heeft een duidelijke uitleg gemaakt over wat linked data is en wat het nut er van is voor gebruikers en dataproviders.
Linked Open Data - What is it? from Europeana on Vimeo.
Met linked data breng je samenhang aan in informatie. Linked data maakt van woorden, zoals de stad ‘Den Haag’, unieke concepten. Elk concept wint aan betekenis als er meer beschrijvingen aan gelinkt worden. Daardoor krijgt de inhoud van webdocumenten meer betekenis en worden zoekresultaten nauwkeuriger.
Linked data voor de overheid
De overheid beschikt over veel verschillende datasets met gegevens die wel een relatie hebben, maar nu niet aan elkaar zijn gelinkt. Door bijvoorbeeld beleidsstukken, voorlichting, jurisprudentie en uitvoeringsaanwijzingen te koppelen aan wet- en regelgeving creëer je samenhang. Door relaties zichtbaar te maken, kan linked data ook fungeren als lijm tussen de basisregistraties. Tegelijkertijd bieden de basisregistraties een solide basis om linked data tot bloei te laten komen.
Prototypes en demonstrators
in 2020 verkenden Kadaster, Provincie Noord-Holland, Netage, IHW en Geonovum in een vijfdaagse innovatiesprint of en hoe linked data helpen om Basisregistraties in samenhang te bevragen. De conclusies zijn geland in een lessons learned document. In een webinar in juli 2020 zijn demonstraties gegeven en is de innovatiesprint nader toegelicht.
Standaarden
In het Platform Linked Data Nederland komen regelmatig de volgende standaarden ter sprake:
- SPARQL en GeoSPARQL | SPARQL is een veelgebruikte taal op internet. Om ook geo-informatie met deze taal te kunnen verwerken heeft OGC een GeoSPARQL ontwikkeld. De 'gewone' SPARQL wordt beheerd door het W3C.
- Resource Description Framework | Een standaard raamwerk voor het beschrijven van bronnen als linked data is het Resource Description Framework
- NEN3610 en Geo voor het web | Geonovum zelf neemt linked data principes mee in de doorontwikkeling van NEN3610 en in de verkenningen rond Geo voor het web. Interessant in het kader van het vindbaar maken van (geo-)informatie op het web, is verder de URI-strategie.
URI-strategie
Iedere organisatie geeft objecten die zij beheert intern unieke codes. Als deze interne codes worden uitgewisseld is uniciteit niet meer gegarandeerd en moet er iets worden bedacht om de identifier binnen de nieuwe context uniek te maken. Het belang van identifiers is zeer groot in de geo-wereld om objecten uniek te kunnen identificeren en spraakverwarring te voorkomen. Er zijn meerdere typen identifiers mogelijk, zoals thematische of een object identifier. In een onderzoek uitgevoerd binnen het Platform Linked Data Nederland is gekeken of linked data principes hier uitkomst kunnen bieden.
Uniform Resource Identifiers
Uniform Resource Identifiers (URI's) zijn de gestandaardiseerde manier om op het internet dingen (pagina's met informatie, objecten, datasets) uniek te identificeren. Dit kan door middel van een Uniform Resource Name (URN) of met een Uniform Resource Locator (URL). Bij een URN krijgt een ding een unieke naam toebedeeld. Bij een URL krijgt een ding een adres waarmee het op internet kan worden gevonden (de ons welbekende website adressen). Door URI's te gebruiken, kun je op een unieke manier naar een ding verwijzen en ze daardoor uniek onderscheiden. Het advies met de huidige stand van zaken is om stabiele http URI’s te gebruiken voor geo-objecten en datasets.
Voor een maximale interoperabiliteit is een breed gedragen nationale URI-strategie nodig, waarin is vastgesteld uit welke bouwstenen deze is opgebouwd. Een concept voor een Nederlandse URI-strategie is opgesteld door Linda van den Brink (Geonovum) en Hans Overbeek (KOOP). Zij beschrijven deze in het artikel Aanzet tot een nationale URI-Strategie voor Linked Data van de Nederlandse overheid. Uiteindelijk zullen de Europese Commissie en de lidstaten gezamenlijk een URI-strategie moeten ontwikkelen, zodat het uitgeven van unieke URI’s centraal beheerd wordt.
Binnen INSPIRE en NEN3610 is ondertussen afgesproken om elk object op basis van de bestaande interne identifier een URI te geven, waarmee binnen de INSPIRE en NEN3610 context het object uniek te identificeren én op te vragen is. Zie voor meer informatie 'Linked data toegepast op NEN3610'.