Coördinaatstelsels

In de 19e eeuw zijn alle kadastrale percelen in Nederland in kaart gebracht. Het oppervlak van het perceel was een maat voor belastingheffing. Om deze oppervlaktes eenduidig vast te leggen werd een voor het vasteland van Nederland optimale kaart gemaakt. Hiermee is het horizontale referentiestelsel ontstaan, het stelsel van de Rijksdriehoeksmeting (RD). 

De internationalisering van de afgelopen decennia stelt ook aanvullende eisen aan de inrichting van het referentiestelsel van Nederland. Europese richtlijnen eisen dat geo-informatie eenduidig, snel en correct aan de Europese burger ter beschikking staat. Grensgebieden van Nederland moeten in hun dagelijkse werkzaamheden geo-informatie delen met buurlanden. Ook natuurbeleid, milieubeheer en internationaal transport zijn bij uitstek grensoverschrijdend.

Onderzoek: Van RD naar ETRS89

In Nederland worden meerdere coördinaatstelsels naast elkaar gebruikt. De bekendste zijn het Nederlandse stelsel van Rijksdriehoekmetingen (RD) en het European Terrestrial Reference System 1989 (ETRS89) dat door de Europese Unie is aangewezen als Europees coördinatenreferentiestelsel voor INSPIRE. Een keuze die andere Europese richtlijnen overnemen.

RD en ETRS89 zijn bij wet aangewezen als officiële Nederlandse standaard. Het is mogelijk coördinaten van één stelsel naar een ander stelsel om te rekenen, dit wordt coördinaattransformatie genoemd. De officiële transformatie voor Nederland is RDNAPTRANS™2008. Deze wordt echter niet in alle situaties gebruikt, waardoor onnauwkeurigheden kunnen optreden.  

Enkele jaren geleden is, als gevolg van deze onnauwkeurigheden en het toenemende internationale gebruik van ETRS89, de vraag ontstaan of Nederland voor de opslag en uitwisseling van gegevens zou moeten overstappen van RD naar ETRS89 als belangrijkste standaard voor het uitwisselen van coördinaten. Het GI-beraad heeft in 2015 besloten deze stap niet te zetten, maar beide stelsels naast elkaar te laten bestaan en er vooral voor te zorgen dat de transformatie tussen beide stelsels optimaal wordt ondersteund. Daarom wordt een vervolgproject gestart dat zorgt voor regie op uitwisselen, transformeren en werken met data in zowel RD als ETRS89. Na dit project kan van overheden worden verwacht dat ze in staat zijn probleemloos te kunnen uitwisselen in RD en ETRS89.

In het projectplan Grip op RD en ETRS89 is een voorstel voor dit project vastgelegd.

In maart 2022 is de Handreiking Gebruik coördinaatreferentiesystemen bij uitwisseling en visualisatie van geo-informatie verschenen

Zie ook

Advies overstap RD - ETRS89 (2015)

Handreiking ruimtelijke referentiesystemen (2015)

Presentatie: wat is ETRS89 en waarom zou je er iets mee willen?

Geen updates meer missen?

Automatisch op de hoogte blijven? Meld je aan voor één van onze nieuwsbrieven.