Toen de Corona pandemie zich in maart serieus begon te roeren in Nederland, toonde RIVM dagelijkse updates van de besmettingen. Voor heel veel mensen werd het checken van deze interactieve kaart een ochtendritueel. Nu de ziekenhuisopnames vooralsnog laag blijven en de zomerperiode aanbreekt, verschuift de aandacht naar vakantiebestemmingen. En ook daar spelen kaarten weer een rol…
21 juli ontstond er nog ophef over zo’n kaart. Heel Kroatië was plotseling van ‘geel’ (Let op, veiligheidsrisico’s) naar ‘oranje’ (alleen noodzakelijke reizen) gezet. Eerder al waren er regio’s in Spanje en Portugal als risicovol aangemerkt. Maar dan ging het om regio’s. Niet om een heel land. Het blijkt een datakwestie. Spanje en Portugal leveren op een veel groter detailniveau data aan het European Centre for Disease Prevention and Control. De data van het land Kroatië is verdeeld over twee regio’s. Dan is het niet mogelijk om regionale adviezen te geven.
Reisadvies Buitenlandse Zaken
Het ministerie van Buitenlandse Zaken geeft al sinds jaar en dag informatie over de veiligheid van een land. Op basis van de dreiging van onrust, oorlogen en ook gezondheidsrisico’s publiceert het ministerie reisadviezen. Sinds 2014 levert zij daarbij ook kaarten. Met kleurcodes zie je snel wat de status is van een land of specifieke gebieden in een land.
De vraag naar kaarten bij de reisadviezen kwam destijds op het pad van Kasper Lingbeek, consultant bij Atos: “Alle reisadviezen werden herschreven en het ministerie wilde daar een kaart bij publiceren. In twee maanden tijd moesten er 220 individuele landkaarten worden gemaakt.” Die twee maanden werden er vier, maar het werkte. Om ervoor te zorgen dat BuZa medewerkers zelf de attributen van een land kunnen beheren, werkte Kasper ook een beheersysteem uit. Met behulp van QGIS server waarop een eenvoudige webinterface draait, kunnen BuZa medewerkers eenvoudig zelf de kleuren van een land, provincie of stad aanpassen. De afbeeldingen die zo worden gemaakt, gaan vervolgens voor publicatie naar de website en de reisapp.
Aanpassingen voor COVID-19
“Het merendeel van de aanpassingen kunnen de medewerkers zelf doorvoeren”, vertelt Kasper. “Alleen voor specifieke aanpassingen is meer kennis nodig en dan spring ik bij. In verband met COVID-19 moesten bijvoorbeeld alle landen op oranje. Daar schrijf ik dan een script voor. Inmiddels gaan er weer veel landen op geel, maar gaan regio’s weer op oranje. Ook daar is hulp bij nodig. Regio’s zijn veelal niet voorgedefinieerd. Dat is uitzoekwerk. Bijvoorbeeld de Spaanse regio Segrià. Dan moet je op zoek waar dat ligt. Daarbij kan je er tegenaan lopen dat de naamgeving van een gebied regionaal kan verschillen. GeoNames biedt dan vaak uitkomst. In dit geval kon ik de data gelukkig bij de Spaanse overheid vinden. Soms is ook de indeling van een land een uitdaging. In Slovenië heb je naast het land de bestuurslaag van de steden. Dan ga ik op onderzoek uit om te kijken of er toch nog iets van regio’s zijn aan te brengen. En een stadstaat als San Marino wil je ook verder indelen. In dit geval is ervoor gekozen om de wijken apart te onderscheiden.”
De juiste bron
“Grenzen liggen heel gevoelig,” vervolgt Kasper. “Een grens is politiek. Daarom moeten grenzen worden afgestemd op standpunten die we als land over een grens hebben ingenomen. En is er geen standpunt ingenomen, dan nemen we de grens die het land zelf aangeeft.” Leg je alle kaarten van de reisadviezen van BuZa naast elkaar, dan zullen sommige gebieden dus overlappen. Er is ook een goede reden voor het niet als dynamische kaart publiceren van de reisadviezen. Kasper: “Als je een interactieve kaart maakt, krijg je toch sneller dat mensen denken dat het dorpje dat net op de grens ligt van een gevaarlijk gebied dan wel veilig zal zijn. Dat is natuurlijk niet zo. Is een gebied gevaarlijk, dan moet je er gewoon ruim uit de buurt blijven.”
Al met al hebben we eind juli weer wat meer bewegingsruimte dan midden juni. Van een stabiele situatie is nog geen sprake. Voorlopig de kaarten van BuZa maar goed in de gaten houden en – met voldoende onderlinge afstand en verstand – genieten van de zomer.
