Tijdens een feestelijke meetup op 13 februari in de Prodentfabriek Amersfoort presenteerde het Kennisplatform API’s de Nederlandse API Strategie. Deze strategie ligt tot 27 maart in consultatie.
Met behulp van API’s (Application Programming Interfaces) kan je informatie makkelijker herbruikbaar maken voor programmeurs. Dat klinkt goed, maar bij het implementeren van een API kan je veel keuzes maken. Wat is dan wijsheid? En hoe voorkomen we dat we richting programmeurs tig verschillende API oplossingen presenteren vanuit de overheid? Met deze vragen in gedachte, is begin 2018 het Kennisplatform API’s gestart. In dit platform delen verschillende organisaties hun kennis over het toepassen van API’s en verkennen zij nut en noodzaak om de aanpak van API’s onderling af te stemmen en waar nodig te standaardiseren.
Strategie in vijf hoofdstukken
Op 13 februari 2019 presenteerden zij de conceptversie van de API-strategie voor Nederland. Onder de strakke leiding van dagvoorzitter Roy Tomeij namen de trekkers van de verschillende onderdelen van de strategie het woord. De strategie tackelt vijf aspecten: communicatie en beleid, gebruikerswensen, ontwerpregels, beveiliging en architectuur. Han Zuidweg van Forum Standaardisatie en trekker van het hoofdstuk communicatie en beleid, nodigde iedereen uit om op zijn minst dit hoofdstuk uit de strategie te lezen. Het beantwoordt de vraag waarom je als overheid API’s zou inzetten op een niet technische manier. Uit de consultatie hoopt hij te horen welke drempels mensen nog zien voor het benutten van API’s. Uit de zaal kwam onder meer het voorbeeld dat het binnen de overheid nog niet altijd vanzelfsprekend is om data met de buitenwereld te delen. Han Zuidweg hoopt op meer van dergelijke signalen, zodat zij daar mee aan de slag kunnen.
Erken de developer als gebruiker
Matthias Snoei van Swis brak vervolgens een lans voor gebruikerswensen. En als hij het heeft over gebruikers dan bedoelt hij: developers. Want dàt zijn primair de belangrijkste hergebruikers van overheidsdata. In het hoofdstuk gebruikerswensen lees je wat je kan doen om een optimale developers ervaring te creëren. Door onder meer te werken met persona’s die verschillende profielen en rollen hebben, kan je veel gericht werken aan optimale toegankelijkheid vanuit elk perspectief. In het platform onderscheiden zij bijvoorbeeld de productmanager, de developer en de aanwaaideveloper die snel aan de slag wil. Matthias Snoei nodigt in de consultatie iedereen uit om met voorbeelden te komen. Wat zijn de beste voorbeelden in de ogen van developers? Maar ook: Wat mag een API kosten en dan niet alleen in de ontwikkelfase, maar ook in de beheerfase?
Ook een Nederlands profiel OAuth in consultatie
Dimitri van Hees en Frank Terpstra (Geonovum) gingen vervolgens in op de meer technische hoofdstukken van de strategie: de ontwerpregels en beveiliging. De ontwerpregels in de strategie zijn geënt op de behoeften van de het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Tijdens de consultatie nodigen we iedereen uit om vanuit hun domein naar dit hoofdstuk te kijken en dan aan te geven welke features missen. Dagvoorzitter Tomeij merkte op dat de ontwerpregels in de API strategie zijn opgesteld in het Engels. Engels is de taal van de developer community, maar wat vindt de zaal daar eigenlijk van? Een korte peiling wees uit dat er inderdaad een voorkeur bestaat voor Engels als voertaal op dit onderwerp.
Frank Terpstra lichtte vervolgens toe dat in het kader van beveiliging naast de API Strategie ook is gewerkt aan een Nederlands profiel van de internationale OAuth standaard. Dit profiel ligt tegelijk met de API strategie in consultatie. Ook als je niet zo technisch bent, kan je gerust aan het OAuth hoofdstuk beginnen. Lees dan vooral ook de use case om bijgepraat te raken. Vraag die Frank Terpstra meegeeft voor de consultatie is uiteraard of je het eens bent met de inhoud en daarnaast hoort hij graag welke andere use cases aan de orde zouden moeten komen.
Concreet genoeg?
Emile van der Maas dook tot slot in het hoofdstuk architectuur met de vraag of de strategie concreet genoeg is. Als de strategie te algemeen blijft, houd je nog altijd heel veel keuzemogelijkheden. Een verdieping is dan goed om te voorkomen dat er nog zoveel vrijheden zijn dat het landschap er niet overzichtelijker op wordt. Tot 27 maart 2019 kan iedereen zijn en haar visie geven op zowel de API Strategie als het Nederlandse profiel op OAuth.
Developers portaal op overheid.nl
Na de aftrap van de consultatie, was er gelegenheid om op een aantal onderwerpen de diepte in te duiken. In een parallelsessie gingen Theo Peters en Timen Olthof van VNG Realisatie in op de realisatie van een Developers portal op basis van de stelselcatalogus. Het idee is om API’s bij elkaar in de etalage te gaan zetten, zodat je op één punt API’s van verschillende aanbieders kunt vinden. Tijdens de sessie werd onder meer geïnventariseerd welke features de aanwezigen het liefst op dit portaal zouden zien.
De ontwikkeling is inmiddels gestart en op korte termijn hoopt VNG Realisatie een eerste versie te kunnen presenteren. Zie ook de presentatie
In een andere parallelle sessie doken deelnemers samen met Marcel Reuvers van het Kadaster op de vraag: Wat heb je nodig om een goede API te maken. In levendige discussies kwamen twee onderwerpen duidelijk naar voren: Focus op de vraag in plaats van het aanbod en Aandacht voor gebeurtenissen.
Focus op vraag in plaats van aanbod
Datasets kennen verschillende gebruikers met verschillende behoeften. Pogingen om ‘one size fits all’ APIs te bouwen leveren slechte producten op. We moeten niet bang zijn om verschillende APIs te bouwen voor dezelfde dataset, afhankelijk van de doelgroep. En altijd geldt: een API is geen doel maar een middel. Met alleen APIs aanbieden ben je er overigens niet. Je moet ook een aanspreekpunt hebben voor vragen over de data of de APIs. Als overheid moeten we ook afstand durven nemen van de juridische comfort zone, en bijvoorbeeld een ‘BAG pand’ gewoon durven benoemen als een ‘gebouw’ of ‘huis’. Een API geeft je nu misschien een BAG id maar je wilt gewoon een adres.
Aandacht voor gebeurtenissen
APIs bieden een mogelijkheid om te werken op basis van gebeurtenissen (‘event driven’). Hierbij krijgt de gebruiker een melding wanneer er data beschikbaar of gewijzigd is die van belang voor hem or haar is. Het melden van gebeurtenissen moet echt worden gestandaardiseerd, anders gaat iedere organisatie het op zijn eigen manier doen.
De deelnemers gaven mee dat de API strategie zoals deze er nu ligt, zich voornamelijk lijkt te richten op APIs die bedoeld zijn voor raadpleging van data, niet voor mutatie van data en niet voor event-driven processen. Ook heeft de API strategie te weinig aandacht voor linked data. En als je met API’s data van verschillende bronnen gaat combineren, kan intervisie belangrijk worden. Grote uitdaging volgens de deelnemers is een transformatie van StUF naar APIs. Vooral door de grote investeringen die in StUF zijn gedaan.
Picknicksessies
Naast de grote parallelsessies, waren er ook vijf picknicksessies te bezoeken. De daar gegeven presentaties kan je (voor zover al beschikbaar gesteld) hieronder downloaden:
- Rapport Logius over GDI en API’s (Paul van Gent)
- eID Routeringsvoorziening OpenID Connect (Coen Glasbergen)
- API van de toekomst met WFS 3.0 (Linda van den Brink)
- Gemakkelijk je API OASv3 complient (Dimitri van Hees)
- Het verhaal van ‘Haal Centraal’ (Mickel Langeveld)
Uitreiking gouden aapje
Tot slot van de meet-up maakte het Kennisplatform API bekend wie van de tien genomineerden naar huis gaat met het gouden API voor de 'beste API van de overheid'. Een vakjury, bestaand uit expert informatiebeveiliging privacy en ICT, Brenno de Winter, programmamanager digitale samenleving VSNU, Jascha van Hoorn en founding partner Maykin Media, Joeri Bekker, selecteerde uit de tien genomineerde API's de BAG API van het Kadaster als winnaar. Naast het duidelijke nut van de BAG-gegevens zelf, roemde de jury de manier waarop het Kadaster de ondersteuning van ontwikkelaars heeft georganiseerd. Er is goed toegankelijke documentatie, via het geo-forum kan je een breed netwerk van experts aanspreken en waar nodig kan je ook terecht bij de helpdesk.
Janette Storm van Kadaster is blij met de prijs. Vooral omdat de BAG API zo een succes is in het gebruik. “In een jaar tijd zijn er 300 miljoen calls via de API gelopen. Dat betekent dat de API in haar eerste jaar direct meer calls heeft afgehandeld dan de oude manier van uitlevering van de BAG.”
Ook bij de eervolle vermeldingen: de Luchtmeetnet API en die van de Kamer van Koophandel, werd goed gescoord op maatschappelijke waarde van de ontsloten data. Daarnaast werd bij de Luchtmeetnet API nog de uitstekende ‘time to first call’ aangehaald. “Binnen een minuut heb je resultaat.” Ook de API van de Kamer van Koophandel, waarmee je snel en eenvoudig kan zoeken in het Handelsregister, scoorde goed op de time to first call en “zit technisch uitstekend in elkaar”, aldus de jury.
Vervolg
Tot 27 maart liggen de API Strategie en het Nederlands Profiel OAuth in consultatie. Daarna zullen de opmerkingen worden verwerkt en voor de zomer verschijnt een bijgewerkte versie. Het Kennisplatform heeft de ambitie om de API Strategie nog in 2019 vastgesteld te krijgen via het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO).
Wil je op de hoogte blijven?
Meld je aan voor de de API nieuwsbrief
Meer over het Kennisplatform API's
