De belangstelling voor linked data groeit. De kracht van linked data ligt in haar vermogen verschillende databronnen tegelijkertijd te raadplegen, waarbij gebruik wordt gemaakt van contextinformatie. Daarmee komt uitzoekwerk dat nu jaren monnikenwerk zou vereisen ineens binnen handbereik. En dat kan tot nieuwe inzichten leiden. Maar linked data kan ook gewoon leuk zijn. Door data van context te voorzien kan je letterlijk meer kleur geven aan je data. Door beeldmateriaal te koppelen bijvoorbeeld. Op het congres van het Platform implementatie Linked Open Data van 25 juni, kwamen diverse voorbeelden langs. Een impressie.
VOC – Wie voeren er mee?
Eén van de krachten van Linked Data is dat het combinatie van databronnen eenvoudiger maakt en bovendien de herkomst van data inzichtelijk houdt. Victor de Boer van Beeld en Geluid illustreerde dit aan de hand van historisch onderzoek naar de VOC. Daarin werden brondata van diverse monsterrollen gecombineerd. Elke bronregistratie gebruikte zijn eigen terminologie. Met de technieken van linked data werden termen gerelateerd aan een soort ‘supertype’. De brondata bleef daarmee intact, maar werd wel beter vergelijkbaar en herbruikbaar. Zo kon eenvoudig zichtbaar worden gemaakt uit welke provincies de bemanning van de VOC afkomstig was. Bijkomend voordeel is dat je eenvoudig kan nagaan waar de data vandaan komt. Is dit data afkomstig uit een algoritme of uit een authentieke bron?
Met linked data slimme vragen stellen
In de wereld van de uitgeverij en in de farmaceutische wereld worden de principes van linked data nu in de praktijk toegepast. Wolters Kluwer past linked data bijvoorbeeld toe om verwijzingen in haar juridische uitgaven te verbinden. Ook de mogelijkheid om visualisaties te maken, bijvoorbeeld van de verschillende domeinen waarin aan een bepaald begrip wordt gerefereerd, levert hier toegevoegde waarde. In de farmaceutische sector ontdekt men ook de mogelijkheden van linked data. In OpenPHACTS bijvoorbeeld. OpenPHACTS is een publiek-private samenwerking met als doel: het ontwikkelen van medicijnen goedkoper en sneller te laten plaatsvinden. Dankzij linked data is het mogelijk vragen te stellen als: in welk medicijn wordt stof x of y toegepast, of waar komt eiwit x of y in voor. Dat kan onderzoek versnellen en verbeteren.
Bevlogen en pragmatisch
Tijdens de presentaties van de resultaten van de werkgroepen van het platform, spatte het enthousiasme van het podium. John van Echtelt betoogde dat je met linked data veel beter in staat bent om een probleem vanuit verschillende perspectieven te belichten. Dat helpt zowel de burger als de bestuurder.
Marcel van Macklenbergh (Belastingdienst) schreeuwde zijn enthousiasme letterlijk uit, met een knipoog naar de afscheidsspeech bij Microsoft van Steve Ballmer. Er volgde een bevlogen verhaal met de punchline: help mij om weer jouw overheid te worden. Marcel illustreerde dit aan de hand van cases die hij voorbij ziet komen bij de Belastingdienst. Linked data kan hem helpen om situaties die niet in de geest van de wet zijn, gefundeerd recht te zetten.
Indruk maakte ook de presentatie van Dimitri van Hees van Freshheads die vanuit het perspectief van ontwikkelaars een pragmatische kijk op linked data gaf. Hij waarschuwde impliciet voor het verkopen van Linked Data als heilige graal om hergebruik van open data door ontwikkelaars te stimuleren. Voor ontwikkelaars is Linked Data in de pure vorm (RDF formaat met context) vaak nog een brug te ver. Als je doel is om data aantrekkelijk te maken voor hergebruik door ontwikkelaars, stel de data dan beschikbaar in een JSON of JSON-LD API was zijn advies. Met die taal kunnen zij uit de voeten.
Matthijs Vonder (TNO) en Linda van den Brink (Geonovum) presenteerden hun recepten voor respectievelijk linked sensordata en linked geo-data. Arjen Santema en Marco Brattinga presenteerden de resultaten van de werkgroep semantiek aan de hand van een adres uit de Basisregistratie Adressen en Gebouwen. Hun zoektocht is neergeslagen in een compact boekwerk dat voor iedereen ook online te raadplegen is.
Nanotechnologie
Met Dave Blank, professor aan de Universiteit van Twente en wetenschappelijk directeur van MESA+, het instituut op het gebied van de nanotechnologie in Nederland, doken we in de wereld van de nanotechnologie. Een microwereld waar Nederland groot in is. Met nanotechnologie kan je doordringen tot de kern van specifieke eigenschappen en die op andere materialen toepassen. De waterafstotende eigenschappen van een lotusblad kan je dan ineens toepassen in wanden van ziekenhuizen of op de snijvlakken van scalpels, zodat die makkelijker schoon te houden zijn. Of je combineert de transparante eigenschappen van glas met de geleidende kwaliteiten van metaal. Vertaalt naar de wereld van linked data kan je ook een gegeven zien als een micro-eenheid waarvan je de (verschillende) eigenschappen beschrijft. Hierdoor zijn deze gegevens ook in een andere context ineens bruikbaar.
Hier was het nieuws
De Koninklijke Bibliotheek beschikt over een indrukwekkend krantenarchief. Hoe maak je deze gegevens nu aantrekkelijk toegankelijk? Dat was de vraag die in 2011 leidde tot de toepassing: Hier was het nieuws. Elsbeth Kwant van de Koninklijke Bibliotheek liet zien hoe je met deze toepassing op basis van je locatie kan opzoeken wat er vroeger over in de kranten heeft gestaan. Deze toepassing is mogelijk doordat er context aan de data is toegevoegd. Voor de Koninklijke Bibliotheek smaakte dit project naar meer. Het Netwerk Digitaal Erfgoed werd opgericht om de samenleving te verrijken met digitaal erfgoed. Voordeel van erfgoed informatie met context is dat je slimmer kan zoeken. Denk alleen al aan het uitfilteren van spellingvariaties. Een zoekvraag reikt ook verder, doordat verschillende ingangen naar data leiden (bijvoorbeeld wie, wat, waar of wanneer). En het biedt mogelijkheden om eigen data te verrijken. Je kan bijvoorbeeld eenvoudiger het sterfjaar van auteurs nagaan wat van belang is om de rechtenstatus helder te krijgen.
Op het congres werd bekendgemaakt dat het platform verder gaat. Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, het Kadaster, TNO en Geonovum hebben al toegezegd het platform komende drie jaar te ondersteunen. Na de zomervakantie pakken we de draad dus weer op om de mogelijkheden van Linked Data verder te brengen onder de naam Platform Linked Data Nederland. Dan verschijnt ook een publicatie waarin de resultaten van het Platform zijn verbeeld. Wilt u deze publicatie ontvangen? Laat dan uw adres achter op het inschrijfformulier.