Met de open API’s voor de Basisregistratie Ondergrond, ontsluit de overheid op een nieuwe manier waardevolle gegevens over onze ondergrond. Deze data zijn onmisbaar voor bijvoorbeeld beleidsmakers, waterschappen, ingenieurs, onderzoekers, boeren en milieuorganisaties. TNO lanceerde recent een API die toegang biedt tot data over het monitoren van ons grondwater. Onlangs is deze API genomineerd voor de Gouden API Award. Op 11 december wordt de winnaar van de prijs bekend gemaakt tijdens de IBDS Stelseldag. Het is nog tot 30 november mogelijk om API's voor deze award te nomineren.
De Basisregistratie Ondergrond (BRO) biedt een schat aan bodem- en grondwaterdata. De data uit de BRO helpen alle sectoren die afhankelijk zijn van betrouwbare ondergrondgegevens. Dit kan gaan om ruimtelijke ordening, duurzaam waterbeheer, bouwprojecten, wetenschappelijk onderzoek of agrarisch landgebruik. Met deze data kunnen betere beslissingen worden genomen over de bodem en wordt ons milieu beter beschermd. Grondwatermonitoring (GM) speelt daarin een grote rol. Om de data over het monitoren van ons grondwater efficiënter beschikbaar te maken, is er door de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO) een nieuwe API ontwikkeld. Thijs Knapen, GIS data-integratiespecialist bij TNO, legt in dit artikel uit waarom deze API is ontwikkeld.
Grondwatermonitoring
“De gegevens van de Basisregistratie Ondergrond zijn onderverdeeld in verschillende domeinen”, begint Knapen. “Grondwatermonitoring of GM is hier één van.” Hij legt uit dat binnen het GM-domein verschillende data worden vastgelegd in zogenaamde registratieobjecten. Grondwatermonitoring heeft hiervoor vijf registratie-objecten met data over de monitoringputten en de gegevens die daarin worden gemeten, zoals het grondwaterpeil, de chemische samenstelling van het grondwater en data over de saliniteit (zoutgehalte) van de ondergrond. Ook de samenhang van meetpunten die voor eenzelfde monitoringdoel dienen, wordt vastgelegd in de BRO. Deze data zijn zeer waardevol voor bijvoorbeeld bouwprojecten. Knapen: “Er was een gebied met relatief hoge grondwaterstanden, en men wilde onderzoeken of het gebied geschikt zou zijn om een nieuwbouwwijk te realiseren, zonder dat kelders zouden onderlopen. In dat soort gevallen bewijst de data dan zijn waarde.”
De data voor het GM-domein van de BRO worden landelijk op een uniforme manier aangeleverd door de bronhouders. Dit zijn bestuursorganen, zoals gemeenten, provincies, waterschappen en andere overheidsinstanties, zoals Rijkswaterstaat en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Zij zijn wettelijk verantwoordelijk voor de registratie en het aanleveren van gegevens over de ondergrond, inclusief grondwatermonitoring. Dit levert enorme partijen (geo)data op die door TNO verder worden verwerkt. Hieruit worden extracten gemaakt die vervolgens door TNO als publieke data beschikbaar wordt gesteld.
Samenkomen van publieke databronnen
De gegevens uit de vijf registratieobjecten van het GM-domein kunnen via de Publieke Dienstverlening Op de Kaart (PDOK) worden opgehaald. “PDOK is een onderdeel van het Kadaster en de plek waar in Nederland de publieke databronnen samenkomen. Dit platform ondersteunt de overheid, bedrijven, en burgers bij besluitvorming, ruimtelijke ordening en onderzoek”, legt Knapen uit. PDOK doet dit door gratis toegang te bieden tot uiteenlopende kaarten en gegevens van verschillende basisregistraties, zoals grondwater, topografie en gebouwen. Via PDOK kunnen gebruikers deze data direct online bekijken, downloaden, of met behulp van webservices en API’s in hun eigen softwaresystemen integreren.
Van veel naar overzichtelijke data
In de BRO kun je voor elk registratieobject de data downloaden. Standaard zijn deze data via PDOK te downloaden als een bulk dataset. Knapen: “Maar voor grondwaterstanden zijn we inmiddels ruim de 1 miljard metingen gepasseerd, dus voor Grondwatermonitoring werden deze downloads eigenlijk veel te groot.” Bovendien hangen de gegevens uit de registratieobjecten van het GM-domein onderling erg nauw samen. “Dus men wil soms weten waar de grondwaterstanden zijn gemeten, op welke fysieke locatie is gemeten of op welke diepte het filter zat waar de stoffen instroomden”, gaat Knapen verder. “Dus dan heb je een combinatie van die registratieobjecten nodig om die gegevens in samenhang te kunnen beschouwen.”
TNO is samen met PDOK om tafel gegaan om een betere manier te vinden om de BRO-data uit het GM-domein publiekelijk beschikbaar te maken. Dit resulteerde in een nieuwe API die volgens open standaarden is ontwikkeld. De API is sinds september functioneel beschikbaar op PDOK en begin oktober publiekelijk beschikbaar gemaakt. Met deze API kunnen afnemers de meest relevante en kenmerkende gegevens van de datasets uit het GM-domein opvragen. Deze gegevens bevatten bovendien koppelingen naar onderliggende data om verder te kunnen inzoomen. De dataset wordt op dit moment dagelijks bijgewerkt vanuit de publicatiedatabase van TNO via een export naar PDOK, zodat de gegevens via de nieuwe API beschikbaar worden.
API met multifunctionele inzet
De API wordt op drie verschillende manieren ingezet. Knapen zegt hierover: “Enerzijds kun je met deze API werken via een web-interface van PDOK. Je tekent dan bijvoorbeeld een rechthoek op de kaart om de kenmerkende informatie te bekijken van de objecten die in dat gebied liggen. Ook kan men via doorverwijzingen snel doorbladeren om de informatie van gerelateerde objecten te bekijken. Dit is de meest gebruikersvriendelijke manier en is bijvoorbeeld handig voor een gemeenteambtenaar die iets kleins wil bekijken of onderzoeken.”
Een tweede manier is om de service te gebruiken via de achterliggende API-eindpunten. Deze zijn beschreven in een OpenAPI-specificatie, waarmee ontwikkelaars deze API in hun eigen software kunnen integreren. Je kunt daarmee vragen sturen en gegevens opvragen, waarmee je ook steeds gedeeltes van de data kunt opvragen. Een derde manier is om de API direct te koppelen aan bestaande softwaresystemen, zoals de GIS-applicaties QGIS of ArcGIS.
Altijd actuele data
“Naast de API kan de dataset ook nog steeds worden gedownload als een zogenaamde geopackage, maar dan moet je wel eerst wachten op de download voordat deze kan worden ingelezen en verwerkt”, licht Knapen toe. Dit betekent ook dat voor iedere analyse de geopackage opnieuw moet worden gedownload, dit om er zeker van te zijn dat de dataset echt helemaal up-to-date is. Knapen: Met deze nieuwe API heb je automatisch voor iedere bevraging echt de meest actuele data beschikbaar.”
De Gouden API-nominatie komt niet uit de lucht vallen. Sinds de lancering van deze API in september is het aantal aanroepen binnen een maand al meer dan verdubbelt: van bijna 35.000 aanroepen tot bijna 72.000. Met deze nieuwe overheids-API laten TNO en PDOK dus opnieuw de kracht zien van open, landelijke datadeling voor iedere belanghebbende en in de vorm die het beste bij je organisatie past.
