Het Geonovum project ‘Data op orde’ was bedoeld om de planvoorraad van gemeenten, provincies en het Rijk op Ruimtelijkeplannen.nl op orde te krijgen vóór de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024. Dan is het project nu klaar, zou je denken. Maar niets is minder waar. Monique van Scherpenzeel legt uit wat er in 2024 nog te doen is.
‘Nu de Omgevingswet van kracht is, zijn de RO Standaarden en Ruimtelijkeplannen.nl niet in één klap
afgeschaft. Bronhouders mogen er, onder strikte voorwaarden, nog tot 2032 gebruik van maken. Dat
betekent dat er tegelijkertijd twee werelden aan het werk zijn: de Omgevingswet en de Wet ruimtelijke
ordening. Om dat goed te laten verlopen, is in deze periode sprake van overgangsrecht.’
Overgangsrecht voor soepele procedures
‘Dat overgangsrecht bepaalt bijvoorbeeld dat je de RO Standaarden en Ruimtelijkeplannen.nl nog mag
gebruiken om bestaande ruimtelijke procedures af te ronden. Ook zijn er de Tijdelijke Alternatieve
Maatregelen als een tijdelijk vangnet voor overheden en uitvoeringsorganisaties die nog niet met
de STOP/TPOD-standaarden of het Digitaal Stelsel Omgevingswet kunnen werken. Deze TAM zorgt
er ook voor dat dringende trajecten in gebiedsontwikkeling ook na de inwerkingtreding van de
Omgevingswet kunnen doorgaan.’
Ruimtelijke plannen in de viewer
‘Ruimtelijkeplannen.nl is nog in de lucht, met zo’n 80.000 plannen op basis van de RO Standaarden
die geldende regelgeving zijn. Die plannen zijn te zien in de viewer ‘Regels op de Kaart’ van het
Omgevingsloket. Maar als de data van die plannen niet goed zijn bijgehouden, dan zie je ze ófwel
helemaal niet, ófwel niet goed in de viewer. En dat is niet de bedoeling. Want iedereen moet die
gegevens kunnen raadplegen: niet alleen overheden, maar ook burgers en bedrijven. Doordat de
overheden hun data op orde maken, zijn die plannen weer goed te zien. Wij helpen hen daarmee.’
Dalend foutenpercentage
‘We lichten alle data door, zien waar de fouten zitten en informeren de bronhouders daarover. Ook
leggen we uit hoe ze dat oplossen, zodat zij de fouten kunnen herstellen. We leggen ze uitgebreid
uit hoe ze dat moeten doen: met stappenplannen en instructievideo’s bijvoorbeeld. Dat materiaal
hebben we vaak samen met softwareleveranciers ontwikkeld. In aanloop naar de Omgevingswet
hebben we al 3 keer zo’n controleronde gedaan. En dat heeft resultaat gehad: tussen januari en
eind december 2023 daalde het foutenpercentage van 11% naar minder dan 2%.’
Controleronde in de zomer 2024
‘We zien nu, ongeveer een half jaar na invoering van de Omgevingswet, dat het foutenpercentage
weer aan het stijgen is. Aan de ene kant komt dat doordat gemeenten vergeten om de
dossierstatus van oude plannen bij te werken. Of doordat oude plannen niet worden verwijderd.
Aan de andere kant is er eind december nog een enorme hoeveelheid bestemmingsplannen in
procedure gegaan. Die bulk stuwt het foutenpercentage omhoog. Daarom gaan we deze zomer een
nieuwe controleronde doen en de bronhouders informeren, zodat zij de fouten in hun data kunnen
herstellen. Ik verwacht dat dit over een paar jaar wel beter zal gaan. Maar in deze
overgangsperiode is het natuurlijk nog even zoeken. We helpen bronhouders daar graag bij.