21 van de 35 landen die samen de ISO technische commissie geo-informatie (ISO/TC211) vertegenwoordigen, waren aanwezig op de 41ste plenaire sessie in Sydney. Voorafgaand aan de plenaire sessie waren er werkgroepsessies. Een impressie.
Nieuw secretariaat Standaarden Noorwegen voert het secretariaat van ISO/TC211 voor de langst toegestane periode en heeft laten weten dat men zich terugtrekt als secretariaat. ISO/TC211 is opzoek naar een land dat het secretariaat voor de komende vier jaar wil voeren en een voorzitter kan leveren. Misschien ook wel een combinatie van twee landen. Landen die geïnteresseerd zijn kunnen kandidatuur aandragen bij ISO Geneve - technisch secretariaat. Zweden is voorlopig de enige officiële kandidaat. ISO Geneve neemt het besluit waar het secretariaat komt.
Onderwerp is ook kort de gewenste verjonging van standaardisatie medewerkers d.w.z. verjonging van de werkgroepen. Het lijkt erop dat het profiel voor standaardisatieexperts jonge mensen in de weg staat. Gelukkig ziet ISO/TC211 volgens het nieuwe businessplan ook webstandaarden als integraal onderdeel van geo-standaarden. Dit is toch een gebied dat meer dynamisch is georiënteerd. Meer over jongeren, advies is: neem er eens een mee.
Spatial Schema De ISO-sessies zijn georganiseerd in een week bestaande uit verschillende werkgroepen die elk specifieke standaardisatie-onderwerpen (en standaarden) behandelen. Interessant was deze keer werkgroep 9 - Information management, waar de nieuwe standaard voor geometrie wordt ontwikkeld (19107 spatial schema). Publicatie van de definitieve versie is voorzien voor 2017. De nieuwe versie is backwards compatible met de huidige al is daar nog discussie over. Het geometrie model wordt abstracter en gaat afgeleide constructies die in de huidige versie aanwezig zijn niet meer standaardiseren. Bijvoorbeeld de multi-geometrien kunnen wel gemaakt worden maar zitten niet meer in het model. Commentaar op de vorige versie was afwezigheid van een mapping van oud naar nieuw. Deze mapping is nu toegevoegd. Als deze standaard af is staan vertaling naar Well Know Text/Well Known Binary / JSON for Geometry op de agenda.
Ontologien De Ontology Maintennance Group zet alle UML modellen die in de standaarden staan om naar RDF ontologien. Publicatie daarvan op github. Er is nog geen sterke toepassing van deze ontologien. Er is contact met de OGC Geosemantics groep. Waarschijnlijk een goed idee om de PILOD eens naar deze set te laten kijken en wat de bruikbaarheid is. ISO TC211 heeft in al zijn standaarden meer dan 1000 begrippen opgenomen en samen gevoegd in een multi-lingual glossery of terms. Dit vormt in feite het ISO geo-informatie vocabulaire. Het huidige Excel format is wel toegankelijk maar publicatie als linked data zou de bruikbaarheid vergroten. Nederland doet een voorstel om een voorbeeld publicatie te doen.
Belangrijke modelleer standaarden gepubliceerd Twee belangrijke standaarden voor geo-informatie modellering zijn als nieuwe versie gepubliceerd in december. De 19103 Conceptual Schema Language met de beschrijving van de regels voor modelleren met UML en de 19109 met de regels voor het maken van geo-informatiemodellen. Beide standaarden zijn ‘must reads’ voor de geo-informatiemodelleur. Hoewel onze NEN 3610 al een eind in de richting komt gaan deze standaarden nog een paar treden dieper. De nieuwe versie zijn veel toegankelijker geschreven dan de vorige. Er zijn nu ook eisen aan modellen opgenomen die in scripts geprogrammeerd kunnen worden. Hiermee kan de conformiteit van UML modellen worden gecontroleerd. De WIKI en Github pagina’s zullen hier aandacht aan besteden. Er is ook een template gemaakt voor het genereren van een object catalogus. Dit is geïmplementeerd in Enterprise Architect en Shapechange software. Sparx (Enterprise Archtect) was aanwezig bij de Adhoc groep voor best practices in information modelling. Deze door Noorwegen geleide groep heeft een Github en Wiki opgezet waar de gi-community tips kan plaatsen en vinden gerelateerd een UML informatiemodellering. Deze nieuwe vormen van kennisdeling maken van de TC 211 een makkelijk toegankelijk kennisplatform en wiki. Er komt een voorstel voor een nieuwe standaard 19166 - BIM to GIS mapping (B2GM), om geo en BIM beter te integreren.
Informatiemodelleur als social architect In de workshop geeft CSIRO Australië een interessante presentatie over semantische standaardisatie. Standaardiseren grijpt in of is afhankelijk van maatschappelijk – sociale processen. De presentator noemt zich dan ook een social architect. Men heeft een hele hierarchie opgezet van verschillende aan elkaar gerelateerd niveaus van abstractie. Elk niveau vormt de basis voor het volgende niveau en heeft zijn eigen beheer. Een interessante visie die wel een zware organisatie vereist. We kunnen dit projecteren op het Nederlandse Digitale Stelsel Omgevingswet. Al is daar de semantische hiërarchie misschien iets minder uitgewerkt o.a. omdat we semantisch web technologie (gaan) gebruiken. Volgens de spreker is semantische harmonisatie of informatiemodellering per definitie niet agile, terwijl dat toch hetgeen is wat we willen zijn. Interessant spanningsveld. Harmonisatie – Flexibiliteit. Ook hierin ligt een bijdrage van het semantisch web. Nederland zal ervaringen met CSIRO delen.
Voor meer informatie: Paul Janssen