In oktober dit jaar is er een wijziging doorgevoerd in de Geostandaarden op de Pas toe of Leg Uit Lijst van het Forum Standaardisatie. Op de Pas toe of Leg Uit (PTLU) lijst staan nu de nieuwe generatie standaarden: OGC API Features en OGC API Tiles. De WMS en WFS-profielen zijn verhuisd naar de lijst van aanbevolen standaarden. Deze wijziging is doorgevoerd na een openbare consultatie over deze wijziging.
Op de Pas toe of Leg Uit lijst staan standaarden die de digitale samenleving veiliger, efficiënter en toegankelijker maken voor iedereen. Voor gemeenten, provincies, rijk, waterschappen en alle uitvoeringsorganisaties is het gebruik van de standaarden op deze lijst verplicht. Voor alle andere organisaties in de publieke sector is het hanteren van de ‘Pas toe of leg uit’-standaarden een dringend advies.
Wat is er precies gewijzigd?
OGC API Features Part 1: Core and Part 2: Coordinate Reference Systems by Reference zijn op de PTLU opgenomen. Deze twee standaarden vervangen samen het Nederlands profiel op WFS. Het WFS-profiel is naar de Aanbevolen lijst verhuisd. Met OGC API Features kun je, net als met WFS, geografische informatie als data uitwisselen. Een gebruiker kan via deze API geo-objecten zoeken en opvragen. Deel 2 is nodig om dit te kunnen doen in het in Nederland gangbare coördinaatreferentiestelsel.
Daarnaast is OGC API Tiles op de PTLU opgenomen. Deze standaard vervangt het Nederlands profiel op WMS, dat net als WFS naar de Aanbevolen lijst is verhuisd. Met OGC API Tiles kun je online in een browser, of in een GIS client, geografische informatie bekijken. OGC API Tiles is functioneel niet exact de vervanger van WMS, maar correspondeert met WMST, waarbij de digitale kaart ten behoeve van snelle performance in tegeltjes wordt opgeknipt. In de praktijk is WMST nu de meest gangbare manier om kaartbeelden als afbeelding te serveren, vanwege de betere performance. Voor minder gangbare functionaliteiten - die je toch soms nodig kan hebben -, die vergelijkbaar zijn met wat WMS biedt, is er OGC API Maps.
Waarom doen we dit?
Werken met OGC APIs biedt grote voordelen ten opzichte van WMS en WFS. WMS en WFS zijn standaarden waar geo-specialistische kennis en software voor nodig zijn. De OGC API standaarden zijn gebaseerd op algemene webstandaarden zoals HTTP, REST en HTML. Ze komen voort uit de OGC-W3C (Spatial) Data on the Web Best Practices en zijn voor iedere IT-er eenvoudig te doorgronden en implementeren.
De OGC APIs zijn sinds een aantal jaar goedgekeurde OGC standaarden. Het OGC heeft aangegeven, dat WMS en WFS op termijn als ‘legacy’ bestempeld zullen worden. Dit betekent dat deze oude standaarden wel beschikbaar blijven, maar met een duidelijke doorverwijzing naar de OGC API standaarden als modern alternatief. WMS, WFS en de andere W*S standaarden zullen dan niet meer worden doorontwikkeld. Fouten die eventueel nog gevonden worden, worden niet meer gecorrigeerd. Softwarebedrijven die OGC lid zijn, hebben informeel al aangegeven WMS en WFS op termijn niet meer te zullen ondersteunen, al zal het nog wel 5 of 10 jaar duren voordat softwareondersteuning voor WMS en WFS echt helemaal verdwenen is.
Geonovum wil het werkveld zeker niet dwingen om over te stappen. Met de plaatsing op de PTLU lijst willen wij wel een tijdige overgang naar de OGC API standaarden stimuleren. In nieuwe aanbestedingen op het gebied van de uitwisseling van geo-informatie vinden we het verstandig om OGC API standaarden te specificeren, en WMS/WFS niet meer op te nemen.
Wat betekent dit voor het werkveld?
Voor wie nu WMS/WFS services aanbiedt, is het advies om geo-informatie datasets de komende paar jaar nog als WMS/WFS aan te blijven bieden náást OGC APIs. Pas als het gebruik van WMS/WFS door afnemers van de service flink geslonken is, kun je die services uitfaseren. Voor de duidelijkheid: we schatten in dat dit zo’n vijf jaar gaat duren. INSPIRE schrijft formeel overigens nog steeds WMS en WFS voor, maar daar is wel de 'good practice' afgesproken dat de OGC API standaarden gebruikt mogen worden.
Landelijke voorzieningen zoals PDOK schakelen gaandeweg ook over op OGC APIs. PDOK zal komende jaren de WMS en WFS voorzieningen nog naast OGC APIs laten bestaan.
Publiceer je zelf geen open (geo)data, ook dan is het goed om rekening te houden met een overgang van WMS/WFS naar OCG API standaarden. Zorg bijvoorbeeld dat de GIS software of -platform, waarmee je binnen de organisatie met geodata werkt, binnen nu en enkele jaren ook OGC API ondersteuning biedt. Dan kun je voor landelijke geodata die je binnenhaalt, gebruik maken van de nieuwe OGC APIs van bijvoorbeeld PDOK en ben je al voorbereid op het toekomstige uitschakelen van WMS/WFS services door data-aanbieders.
Ook als je WMS/WFS uitsluitend gebruikt om eigen geodata beschikbaar te stellen binnen je eigen organisatie, zul je binnen enkele jaren moeten overstappen op OGC APIs. GIS software zal immers na verloop van tijd (5 tot 10 jaar) naar verwachting geen WMS/WFS ondersteuning meer blijven bieden.
Bekende software vendors zoals Esri en Hexagon en open source software zoals QGIS, Geoserver en pygeoapi ondersteunen de OGC API standaarden al. Je vindt meer hierover onder het kopje Implementers op de OGC pagina voor OGC API Features en die voor OGC API Tiles.
Wat kan je van Geonovum verwachten?
Geonovum besteedt ook in 2025 veel aandacht aan de transitie van de oude OGC web service standaarden naar de nieuwe OGC API’s. Het is een grote wijziging en we proberen hier zoveel mogelijk bij te helpen.
Net als in 2024, geven we in 2025 weer verschillende OGC API Workshops. Ook gaan we door met het ontwikkelen van handreikingen, praktische voorbeelden, gaan we op werkbezoek bij gebruikers en houden we goed contact met softwareleveranciers over dit onderwerp.
Hou dus onze website in de gaten. En mocht je advies willen over dit onderwerp, neem dan gerust contact op!
