Hoe kunnen we de grote planningsvraagstukken van de komende 10 tot 20 jaar – woningbouw, bereikbaarheid en duurzaamheid – integraal aanpakken? Samen met provincie Flevoland en gemeente Dronten en met de gemeente Almere verkent Geonovum welke aanpak en afspraken nodig zijn als je hier digitale tweelingen bij inzet. Daarbij kijken we niet alleen naar technische afspraken, maar ook naar wat databedreven werken betekent en wat dit een organisatie kan brengen.
De Provincie Flevoland en gemeente Dronten willen de woningnood aanpakken op een natuur inclusieve manier. Gemeente Almere wil de risico’s van wateroverlast beperken. Beiden willen een digitale tweeling inzetten als hulpmiddel bij het verkennen van oplossingen. Rosemarie Mijlhoff (Geonovum) begeleidt deze trajecten bij het scherp stellen van de use case op basis waarvan een prototype van een digitale tweeling wordt gebouwd. In de bouwfase zet zij een innovatie leercyclus in gang. Doel hiervan is om te leren wat het in de praktijk betekent om een omslag te maken naar databedreven werken en wat daarbij wel werkt en wat niet.
In Almere wordt er sinds november 2023 gewerkt aan een prototype digitale tweeling. In Flevoland-Dronten is net gestart met een vertaling van hun use case naar de ingrediënten voor de bouw van een prototype.
Digitale tweeling
Een digitale tweeling is een hulpmiddel bij het zoeken naar oplossingen voor ruimtelijke vraagstukken. Om een opgave in beeld te brengen, worden alle voor een vraagstuk relevante data bij elkaar gebracht in een digitaal schaalmodel van de werkelijkheid. In dat model kan je vervolgens verschillende scenario’s testen. Is de afwatering van de binnenstad bestand tegen extreme buien bijvoorbeeld. Of wat doet de temperatuur in de stad bij een hittegolf?
Het begin: Wat is de vraag?
Om een bruikbare digitale tweeling te kunnen maken, is er allereerst duidelijkheid nodig over de opgave die er ligt. Bij de ruimtelijke vraagstukken in Flevoland en Almere zijn verschillende beleidsvelden betrokken. Om de opgave goed in beeld te krijgen, brengen we gebiedsregisseurs, beleidsadviseurs, geo-dataspecialisten en bestuurders bij elkaar. Samen stellen zij de maatschappelijke opgave scherp: wat willen we onderzoeken, wat zijn de aandachtspunten en uitgangspunten? Voor welke vraagstukken heeft een digitale tweeling meerwaarde? Voor wie, voor wat precies en hoe dan? Dankzij deze gesprekken leren de verschillende betrokkenen elkaars werksituatie en uitdagingen al in een vroeg stadium kennen en begrijpen. Gaandeweg ontstaat er een gemeenschappelijke taal. Het is deze taal die de basis vormt voor multidisciplinaire samenwerking binnen de gemeente en provincie èn samen met stakeholders.
Innovatie leercyclus
De antwoorden op de vragen uit de verkennende fase, leggen we vast in een use case-canvas. De ontwikkelaars van de digitale tweeling, gebruiken dit canvas als basis voor de bouw van een prototype.
Voor Rosemarie Mijlhoff is dit canvas het vertrekpunt voor de start van een innovatie leercyclus. Doel van de innovatie leercyclus is grip te krijgen op succesfactoren voor de inzet van digitale tweelingen. Daarvoor kijken we in retroperspectief sessies vanuit inhoud, techniek en samenwerking telkens naar wat er wel werkt en wat niet.
Bij de reflectie op inhoud, staat de mate van waardecreatie centraal. Hoe helpt de digitale tweeling de medewerkers bij het zoeken naar oplossingen voor ruimtelijke opgaven? Hoe zetten zij een digitale tweeling succesvol in bij de interactie met andere stakeholders. Wat zijn de aandachtspunten daarbij?
Bij de reflecties op techniek gaan we dieper in op datavraagstukken, verschillende technologieën, standaardisatie en het inzetten van (reken)modellen. Dat begint al met de vraag: Hoe kom je aan de juiste data voor het beantwoorden van je vraag? Hoe weet je welk rekenmodel je kunt inzetten? Kleven er beperkingen aan keuzes voor techniek waar je rekening mee moet houden? Hieruit komen mogelijk ook aandachtspunten voor standaardisatie naar voren.
Bij de reflectie op samenwerking gaat het zowel om de samenwerking met collega’s als met stakeholders. Datagedreven werken is te vergelijken met het leggen van een puzzel. Iedere discipline heeft zijn eigen puzzelstukje met kennis, maar ook zijn eigen uitgangspunten en vragen. Dat kan soms best wat spanning geven. Daarom kijken we ook hoe we daar op effectieve manier mee om kunnen gaan. Wat werkt er bijvoorbeeld wel en wat niet qua gedrag en communicatie. En wat kan je organisatorisch en technisch anders regelen om het beter te doen. Door bewust te reflecteren op inhoud, techniek en samenwerking identificeren we de verschillende ingrediënten die bijdragen aan een succesvolle renderende inzet van digitale tweelingen. De kennis die wij hierover opdoen in Flevoland/Dronten en in Almere, leggen wij vast zodat anderen hier ook hun voordeel mee kunnen gaan doen.
Meer weten?
Om als deelnemer zoveel mogelijk uit deze workshop te kunnen halen, streven we naar een gevarieerde mix in achtergronden bij deelnemers. Neem daarom eens een collega mee vanuit de beleidsafdeling milieu, verkeer, beheer of ruimtelijke ordening bijvoorbeeld!
Heb je belangstelling voor de methodiek voor canvassing en de innovatie leercyclus? De reeds geplande workshops zitten vol. Mogelijk gaan we later in het jaar meer workshops organiseren. Wil je hiervan op de hoogte worden gehouden? Laat dan hier je gegevens achter
