Eind november vond de 45ste internationale ISO vergadering plaats. ISO/TC 211 heeft 39 deelnemende landen, waaronder Nederland en 29 observerende landen. Nederland is vertegenwoordigd via de NEN normcommissie geo-standaarden. Afgevaardigd voor deze vergadering was Paul Janssen, Geonovum.
Tijdens een ISO/TC vergadering wordt een groot aantal resoluties voorgelegd waarover de community zijn stem kan uitbrengen. Opvallende resoluties dit jaar waren:
- Voordracht van Spatial Schema [850: 19107] en Data product specifications als Draft International Standard [852: 19131], waarover hieronder meer.
- Stopzetten van de projecten Web Feature Service en Filter encoding [854: 19142, 19143]
De nieuwe WFS 3.0 standaard omvat ook API implementaties en is daarmee zodanig anders dat er een geheel nieuwe standaard voor wordt ontwikkeld. - Daarmee samenhangend de uitnodiging aan OGC om WFS 3.0 als nieuwe standaard in te dienen. [855]. In WFS 3.0 is WFS gecombineerd met de nieuw ontwikkelde Linked Data Proxy. Volgens een Finse expert kan een LD-Proxy in een half uurtje geïnstalleerd worden op een WFS2.0
- Gebruik van website isotc211.org als bron van ISO/TC211 implementatie bestanden, in plaats van standards.iso.org. De isotc211.org hosting wordt verbeterd. [857]
- Herziening van ISO/TC211 business plan [860]. Deze herziening houdt ook een voorstel in voor herstructurering van werkprocessen. Tot nu toe is er geen strategie voor focus op type of scope van geo-standaarden. Alles kan ter stemming worden aangeboden. Een adhoc werkgroep zal met een voorstel komen voor meer focus en samenhang.
Werkgroep informatie management
Voorafgaand aan de vergadering zijn er drie dagen met werkgroepbijeenkomsten. Nederland neemt deel aan de werkgroep Information management. In deze werkgroepbijeenkomst zijn onder andere het Spatial Schema [19107] en de Data Product Specifications [19131] behandeld.
Spatial Schema
Voor het Spatial Schema [19107] was dit de voorlaatste review voor de uiteindelijke publicatie. In de afgelopen review zijn er 372 issues ingediend door Engeland, Frankrijk, Denemarken en Nederland. De issues zijn allemaal behandeld en worden indien geaccepteerd verwerkt.
Voor Nederland was het belangrijk om uitleg te krijgen over het gebruik van geometrietypen in NEN 3610-informatiemodellen. De standaard is abstracter dan de vorige versie en het was onduidelijk wat het effect op het gebruik was. Het basis-stereotype van de geometrietypen was <<Type>> en is nu <<interface>>. De reden hiervoor is dat men ook in de vorige versie <<interface>> wilde hebben maar in de UML 1.0 versie een <<interface>> geen attributen kon hebben. In UML 2.0 kan dat wel.
Voor het gebruik van geometrietypen als datatypen in NEN 3610 informatiemodellen is het <<interface>> stereotype toegestaan. De 19107 standaard leek voor te schrijven dat een <<interface>> altijd geïmplementeerd moet worden in een ander type, maar dat is dus niet nodig. Van het Spatial Schema komt nog één reviewronde als Final Draft (FDIS).
Data Product Specification
De Data Product Specifications [19131] is een standaard voor het opstellen van een document waarmee je een informatieproduct beschrijft. In feite is dat het document dat we in NEN3610 het informatiemodel noemen. Alle INSPIRE thema’s zijn beschreven in een data product specificatie conform deze standaard. In NEN3610 hebben we hier geen afspraak over gemaakt maar volgen we ongeveer deze methode. De documenten die de NEN3610 informatiemodellen beschrijven zijn daarmee ongeveer gelijk aan elkaar. In het Stelseloverleg NEN3610 gaan we bespreken of een verdere standaardisering hierin en dan conform deze 19131, gewenst is.
Noorwegen en Denemarken zetten sterk in op herziening van deze standaard. De 19131 is geïmplementeerd in een XML schema en in Noorwegen is die ook geïmplementeerd in software voor het opstellen van een dataspecificatie. De Nederlandse ervaring op het gebied van dataspecificaties werd gewaardeerd en we zijn gevraagd of we actief aan de revisie van 19131 konden deelnemen.
Ontologie
Ook Ontology [19150-2] is kort besproken. Noorwegen bracht in dat de door ISO/TC211 gepubliceerde ontologiën weinig worden gebruikt. Opvallend is dat het JRC-ISA programma ook kanttekeningen bij die ontologiën plaatst. Nederland heeft dezelfde ervaring. De werkgroepvoorzitter heeft gevraagd om de commentaren op het gebruik vooral met hem te delen. Nederland wees op de toepassing SHACL in de stack van linked data standaarden. Hiervan was nog niets bekend. Noorwegen is geïnteresseerd in ons werk over NEN3610 en linked data implementatie. We gaan onze ervaringen met hen delen.
Op de ISO/TC vergadering is er altijd één workshopdag georganiseerd in samenwerking met het gastland, in dit geval Nieuw Zeeland. Veel presentaties waren in samenwerking met Australië. Een paar punten hieruit:
- Social Architecture werd gepresenteerd als het bewust creëren van een omgeving die een set aan gedragingen stimuleert die leiden tot het realiseren van een maatschappelijk doel. Uitgangspunt is dat kennis over omgevingsinformatie verdeeld in de maatschappij aanwezig is. Directe controle daarop is daarom niet mogelijk. Een Australisch project ‘Linked Data Demonstrator’ richt zich hierop door het creëren van een kennisinfrastructuur gebaseerd op een set aan linked data bestanden. (zie ook: https://www.crcsi.com.au/spatialknowledge-infrastructure-white-paper )
- DGGS staat voor Discrete Global Grid Systems en is een grid based systeem voor representatie van aardoppervlak in tegenstelling tot een vector of traditionele rasterrepresentatie. Het aardoppervlak wordt verdeeld in een equal area grid, bijvoorbeeld van zeshoeken. Afhankelijk van de gewenste lokale resolutie wordt het formaat van het grid aangepast. Voordelen zijn o.a. zeer sterke schaalbaarheid naar resolutie en snellere rekenmethode voor thematisch multidimensionale ruimtelijke analyses. Er werd gesteld dat we voor de analyse van het aardoppervlak geen papieren kaarten meer gebruiken maar nog wel de traditionele kaartprojecties toepassen en daarmee fouten introduceren. Met DGGS is dat niet nodig.
- Australische Overheid Open Data Beleid. Het Australische Ministerie voor Algemene Zaken gaf een presentatie over het gebruik van open data en standaarden door de overheid. Het Ministerie heeft onder andere in regels opgenomen dat bij uitvoering van overheidsprojecten het gebruik van open standaarden verplicht is.
Zie ook het overzicht van de resoluties