Nu de implementatie deadlines van INSPIRE zijn gepasseerd, breekt er een nieuwe fase aan. De Europese Commissie werkt aan de realisatie van dataspaces. De eind vorig jaar voorgestelde Europese data governance verordening en de binnenkort te verwachten implementatiewet voor de Europese high-value datasets, komen in deze dataspaces tot leven.
De data governance verordening en de high-value datasetlijst zijn onderdeel van een breder pakket aan Europese verordeningen over digitalisering en datagebruik. Andere verordeningen gaan bijvoorbeeld over kunstmatige intelligentie, digitale markten en open data. Europa neemt stelling over de rol die data inneemt in de samenleving en hoe wij daar in Europa mee omspringen. Er komen meer data beschikbaar en het gebruik van die data wordt gestimuleerd, maar wel met inachtneming van de individuele burgerrechten van Europeanen.
Dataspaces
Een dataspace bevat gestandaardiseerde data rond een bepaald thema. Via de dataspace kan die data worden uitgewisseld. De eerste dataspace die Europa realiseert, is die voor de Green Deal. De Green Deal omvat de Europese ambities voor klimaatadaptatie, energie- en landbouwtransitie, milieu, en mobiliteit. Voor realisatie van die ambities zijn data van essentieel belang. De dataspaces bouwen voort op INSPIRE. De Europese high-value datalijst leidt naar verwachting tot een open data verplichting voor een brede set INSPIRE thema's rond mobiliteit, geografie, aardobservatie, milieu en meteorologie. Het op orde maken en houden van de INSPIRE-vereisten blijft daarvoor van groot belang.
Tactisch beraad
In Nederland is een Tactisch Beraad EU Informatie ingesteld waarin INSPIRE en andere dataproviders gezamenlijk kansen benoemen die de Green Deal dataspace biedt. In 2019 is de INSPIRE visie opgesteld waarin staat: "In 2024 is de Nederlandse INSPIRE-infrastructuur de basis voor het beantwoorden van de pan-Europese vraag naar geo- en milieu-informatie. Hiermee draagt INSPIRE bij aan het versterken van het klimaat- en milieubeleid. Europese en internationale instanties halen kwalitatief hoogwaardige INSPIRE-data bij de Nederlandse dataproviders (en vice versa). De vraag naar gegevens wordt daarbij leidend, daarom wordt bij het harmoniseren van gegevens prioriteit gegeven aan gegevens waar vraag naar is."
Om hier handen en voeten aan te geven, verkennen INSPIRE en andere dataproviders in het tactisch beraad de kansen die de Europese dataspaces bieden. Daarnaast zijn in het afgelopen kwartaal verkennende gesprekken in ons netwerk gevoerd met organisaties die mogelijk gebruik kunnen maken van INSPIRE data, waardoor beleidsdoelen met een link naar doelen uit de Green Deal kunnen worden ondersteund. Die doelen zijn breed. Denk naast de klimaatdoelen bijvoorbeeld aan gezondheid, energie of slimme en duurzame mobiliteit.
Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op met het INSPIRE team bij Geonovum.
