Services
Services spelen een belangrijke rol in het toegankelijker maken van gegevens. Sinds 2024 staan de OGC API Features en de OGC API Tiles op de Nederlandse Pas-toe-of-leg uit lijst. Deze OGC-API standaarden zijn de opvolgers van de WMS en WFS standaarden. Gedurende de transitiefase van WMS/WFS naar de nieuwe OGC API standaarden, staan WMS en WFS op de lijst met aanbevolen standaarden.
Voor wie nu WMS/WFS services aanbiedt, is het advies om geo-informatie datasets de komende paar jaar nog als WMS/WFS aan te blijven bieden náást OGC APIs. Pas als het gebruik van WMS/WFS door afnemers van de service flink geslonken is, kun je die services uitfaseren. Voor de duidelijkheid: we schatten in dat dit zo’n vijf jaar gaat duren. INSPIRE schrijft formeel overigens nog steeds WMS en WFS voor, maar daar is wel de 'good practice' afgesproken dat de OGC API standaarden gebruikt mogen worden.
Landelijke voorzieningen zoals PDOK schakelen gaandeweg ook over op OGC APIs. PDOK zal komende jaren de WMS en WFS voorzieningen nog naast OGC APIs laten bestaan.
Publiceer je zelf geen open (geo)data, ook dan is het goed om rekening te houden met een overgang van WMS/WFS naar OCG API standaarden. Zorg bijvoorbeeld dat de GIS software of -platform, waarmee je binnen de organisatie met geodata werkt, binnen nu en enkele jaren ook OGC API ondersteuning biedt. Dan kun je voor landelijke geodata die je binnenhaalt, gebruik maken van de nieuwe OGC APIs van bijvoorbeeld PDOK en ben je al voorbereid op het toekomstige uitschakelen van WMS/WFS services door data-aanbieders.
Ook als je WMS/WFS uitsluitend gebruikt om eigen geodata beschikbaar te stellen binnen je eigen organisatie, zul je binnen enkele jaren moeten overstappen op OGC APIs. GIS software zal na verloop van tijd (5 tot 10 jaar) naar verwachting geen WMS/WFS ondersteuning meer blijven bieden.
Op Pas toe of leg uit lijst
Features
OGC API - Features -Part 1: Core and Part 2: Coordinate Reference Systems by Reference. Met OGC API Features kun je, net als met WFS, geografische informatie als data uitwisselen. Een gebruiker kan via deze API geo-objecten zoeken en opvragen. Deel 2 is nodig om dit te kunnen doen in het in Nederland gangbare coördinaatreferentiestelsel.
Tiles
Met OGC API - Tiles kun je online in een browser, of in een GIS client, geografische informatie bekijken. OGC API Tiles is functioneel niet exact de vervanger van WMS, maar correspondeert met WMST, waarbij de digitale kaart ten behoeve van snelle performance in tegeltjes wordt opgeknipt. Voor minder gangbare functionaliteiten in de WMS-standaard - die je soms toch nodig kan hebben - is er OGC API Maps.
Op lijst aanbevolen standaarden
WMS
Een Web Map Service (WMS) is een online kaartservice. Het genereert een kaartuitsnede van geo-informatie en stelt deze beschikbaar als plaatje, meestal in PNG, GIF of JPEG formaat, maar ook een vectorformaat SVG is mogelijk. Op WMS is een Nederlands WMS profiel gemaakt.
WFS
Web Feature Service (WFS) is een protocol waarmee je geografische vector informatie kunt opvragen, aanleveren, bewerken en analyseren. WFS maakt gebruik van de Geography Markup Language (GML) om data over te dragen. Het WFS protocol zorgt ervoor dat je de door jou gevraagde objecten in GML,- als data dus - terugkrijgt. Ook voor WFS is er een Nederlands profiel beschikbaar.
Andere services
Catalogue services (CSW)
Met een Catalogue Service kan een client in de metadata van één of meerdere aangeboden catalogi met geo-informatie (data en services) zoeken. Voorbeelden van portalen die gebruik maken van een Catalogue Service, zijn het Nationaal georegister en het Europese INSPIRE portaal.
Sensor services (SOS/SPS)
Sensor netwerken monitoren omgevingsfactoren. De door sensoren verzamelde geo-informatie kan direct van de sensor naar de gebruiker stromen (streaming data). Voor deze real-time verwerking van gegevens is er een speciale set standaarden ontwikkeld door OGC: De OGC Sensor Observation Service en de OGC Sensor Planning Service Implementation Specification. OGC heeft in 2016 ook een nieuwe sensor standaard gepubliceerd. De OGC de SensorThings API voor Internet of Things applicaties. Dit is een lichtgewicht interface specificatie, gebaseerd op REST en JSON, waarmee applicatieontwikkelaars via het web kunnen communiceren met apparaten die verbonden zijn aan het internet. Dankzij de SensorThings API hoeven ontwikkelaars de protocollen van de verschillende apparaten niet meer te kennen. Deel 1 van deze API, de Sensing Standard, is bedoeld om observaties en metagegevens van sensoren te kunnen opvragen via het web.
Table joining services (TJS)
Een Table Joining Service zorgt ervoor dat als de ene toepassing de geometrie serveert en de andere toepassing de tabel, de gebruiker via de Table Joining Service zowel de geometrie als de tabel met attribuutinformatie kan benaderen.
Implementatie ondersteuning
Voor de Nederlandse profielen op services die Geonovum beheert, zijn de volgende validators beschikbaar.
Service validators
Met deze validator controleer je of het Nederlands profiel op de internationale standaard voor Web Feature Service, ISO 19142 – WFS correct is toegepast.
Met deze validator controleer je of het Nederlands profiel op de internationale standaard voor Web Map Service, ISO 19128 – WMS 1.3.0, correct is toegepast.
Meldingen
Geonovum beheert de Nederlandse WMS en WFS profielen. Heb je een vraag over de Nederlandse profielen voor WMS of WFS, stel deze dan op het GeoForum. Een gevonden fout of een wensen voor verbetering kan je ook aan ons melden. Vermeld daarbij in welke situatie het probleem zich voordoet, zodat wij het kunnen reproduceren. Heb je zelf een voorstel voor een oplossing, dan nemen wij die suggestie ook graag mee! Alle ingediende verbetersuggesties en gemelde fouten worden gewogen tijdens het wijzigingsproces van de standaarden.
