IMX-Geo | Semantisch model basis- en kernregistraties

In de verschillende registraties die de overheid beheert, is veel praktische basisinformatie te vinden. Om die informatie er uit te halen, moet je weten hoe de verschillende registraties zijn opgebouwd. Dat vraagt kennis die niet iedereen heeft en die tijd kost om je eigen te maken. Om hergebruik van gegevens uit de kernregistraties eenvoudiger te maken, werken Kadaster en Geonovum samen aan een semantisch samenhangend model. Met behulp van dit model kunnen gebruikers data uit verschillende bronnen in samenhang bevragen.

Semantisch model brengt het informatielandschap in kaart

Om ervoor te zorgen dat je zonder diepgaande kennis over de structuur van de verschillende registraties, samengestelde gegevens kunt opvragen, hebben Kadaster en Geonovum een samenhangend semantisch model ontwikkeld: IMX-Geo. Het Kadaster heeft dit model geïmplementeerd in een API-orkestratielaag.

In het semantisch model legt Geonovum vast wat de betekenis is van objecten in een registratie en wat de samenhang is tussen verschillende objecten binnen verschillende registraties. Het semantisch model kan je zien als een soort wegenkaart van de dataregistraties.

De orkestratielaag kan op basis van het samenhangend semantisch model een slimme route uitstippelen naar gegevens in de verschillende registraties. Via die (API)service kan je dan automatisch de relevante objecten ophalen en deze in één samenhangend antwoord terug ontvangen.

Het samenhangend semantisch model brengt nu de gegevens in kaart van de BAG, BGT, BRT, BRK, BRO, Ruimtelijke plannen en Bestuurlijke gebieden. Het model is uit te breiden naar andere registraties.

Documentatie

Het IMX-Geo en de Orkestratielaag zijn het resultaat van een experiment van Kadaster en Geonovum om gegevens samengesteld te kunnen opvragen zonder aanpassingen te doen aan de kernregistraties waaruit de gegevens afkomstig zijn. Het model en tooling zijn beschikbaar voor hergebruik.

IMX-Geo

Bij de ontwikkeling van het samenhangend semantisch model IMX-Geo zijn vernieuwende standaardisatieaspecten toegepast. De koppeling met metadata op gegevensniveau bijvoorbeeld en het opnemen van metadata over de herkomst van gegevens, is relatief nieuw. Hetzelfde geldt voor de transformatie van de modelleertaal UML in de implementatie in JSON. Hieronder vind je de links naar het model en aanvullende documentatie. Het IMX-Geo is nog 'experimenteel'. Ambitie is om de standaard te formaliseren, waarbij een formele openbare consultatie plaats zal vinden.

IMX-Geo
Dit crossdomain model verbindt de concepten in geobasis- en geokernregistraties zonder dat de bronnen aangepast hoeven te worden.

IMX Model Mapping
IMX Model Mapping is een door Geonovum ontwikkelde formele, machine leesbare taal voor het vastleggen van vertaalspecificaties. Hiermee kan je gegevens in het ene model/registratie vertalen naar gegevens in het andere model/registratie.
Voor het IMX-Geo zijn de vertaalspecificaties opgesteld in Excel en ook uitgedrukt in YAML.

Extensie Metadata model
Geonovum en Kadaster hebben een extensie op het Metamodel voor Informatiemodellering ontwikkeld. Deze extensie introduceert de metagegevens “Data element” en “HasMetadata” welke worden toegepast voor het koppelen van het lineage model (en op termijn ook andere modellen) aan een crossdomain informatiemodel.

Lineage model
Het lineage model beschrijft de gegevensstructuur voor de metadata over de herkomst van gegevens.

OGC API demo software
Samen met softwarebedrijf Interactive Instruments is een connector ontwikkeld voor het aansluiten van een OGC API Feature (OAF) service op de Kadaster orkestratie-engine. Deze connector vertaalt de GraphQL queries van de orkestratie-engine op de bronservice, naar API requests die de bronservice ondersteund.

GraphQL Feature Provider
Voor het aansluiten van een OGC product API op de orkestratie-engine is de opensource software van ldproxy uitgebreid met een GraphQL Feature Provider.

Orkestratielaag

Het Kadaster heeft een orkestratielaag ontwikkeld die het mogelijk maakt om snel en eenvoudig gecombineerde dataservices (API’s) te realiseren op basis van een beoogd productmodel. De orkestratielaag maakt gebruik van de vertaalregels in IMX-Geo.
Het IMX-Geo model is in een knowlegde graph geïmplementeerd op basis van de IMX Model Mapping. De knowledge graph ondersteunt geïntegreerde analyse van data over de verschillende registraties heen. Hiermee kan de orkestratielaag on-the-fly bevragingen uitvoeren op verschillende, mogelijk heterogene bronnen. Daarbij berekent hij vooraf wat de meest efficiënte manier is om dat te doen. In het het hele proces wordt de volledige herkomst van alle gegevens bijgehouden. Deze kunnen desgewenst als bijsluiter met de data worden meegeleverd.
De orkestratielaag wordt nog verder doorontwikkeld en komt dan als open source project beschikbaar.
De knowledge graph werkt op basis van linked datastandaarden en relevante open internationale standaarden (bijv. GeoSPARQL) en is beschikbaar via een SPARQL-endpoint voor gebruik door ontwikkelaars.

Orkestratie engine

Kadaster Knowledge Graph

Samenhang met andere ontwikkelingen

De ontwikkeling van het semantisch model voor basis- en kernregistraties loopt parallel aan en vooruit op het initiatief vanuit het Ministerie van Binnenlandse Zaken om te komen tot een geo-datafundament voor Nederland. Het vertrekpunt van het datafundament ligt bij de brondata. Het vertrekpunt van het initiatief van Kadaster en Geonovum is het gebruik. Zo dragen beide trajecten bij aan het optimaliseren van hergebruik van basis- en kernregistraties.