Of het nu gaat om het beoordelen van een aanvraag voor een geïntegreerde omgevingsvergunning, het verstrekken van landbouwsubsidies, de zorg voor veiligheid en rampenbestrijding of het maken van een omgevingsanalyse om het voorzieningenniveau in de stad af te stemmen op demografische ontwikkelingen: in alle gevallen is geo-informatie nodig. Het belang van geo-informatie voor de diverse overheidsactiviteiten, vraagt om coördinatie op dit onderwerp.
Op basis van het besluit Informatievoorziening Rijksoverheid uit 1991 is de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) de coördinerend bewindspersoon voor geo-informatie. Het Beraad voor geo-informatie (GI-beraad) adviseert de minister van BZK over strategische onderwerpen op het gebied van geo-informatie in de publieke sector. Geonovum ondersteunt het ministerie en het GI-beraad daarbij.
Wat is geo-informatie?
Alle informatie die plaatsgebonden kenmerken bevat, kan worden beschouwd als geo-informatie. Het gaat daarbij om een verwijzing naar een plek op de aarde. Dit kan een fysiek object zijn, zoals een gebouw of kanaal, een administratieve eenheid, zoals een gemeente of postcodegebied of een abstract gegeven als ‘woonomgevingbeleving’. Het kan ook gaan om bewegende objecten, met een dynamische locatie, of om vluchtige informatie zoals een sensormeting die op een bepaalde plek gedaan is. Je kunt geo-informatie gebruiken om verschillende typen van informatie over een locatie aan elkaar te relateren en te integreren. Op basis van het hierdoor verkregen inzicht kunnen mensen veel effectiever beslissingen nemen.
Visie en beleid geo-informatie
Wat zijn de algemene visies en beleidsnotities die (ook) van belang zijn voor geo-informatie? We zetten het hieronder op een rij.
Zicht op Nederland
De visie Zicht op Nederland zet uiteen welke beweging noodzakelijk is om de Nationale Geo-Informatie Infrastructuur (NGII) door te ontwikkelen tot het toekomstvaste geo-datafundament dat nodig is voor de grote maatschappelijke vraagstukken die op ons afkomen. Op die basis kunnen we samen effectief bouwen aan onze leefomgeving. Visie Zicht op Nederland
Geo Samen
GeoSamen 2 is de gemeenschappelijke visie op de toekomst van de geosector van overheid, bedrijfsleven en wetenschap. Deze visie is de opvolger van GeoSamen 1 (2014-2020) en de beleidsnota GIDEON (2008-2011). Nederland staat aan de vooravond van grote ruimtelijke vraagstukken die allemaal een claim leggen op de beperkte schaarse boven- en ondergrondse ruimte. De geosector beschikt over een bewezen track record om in dit soort complexe situaties inzicht te verschaffen en oplossingsrichtingen te vinden. De speerpunten tot 2025 staan beschreven in GeoSamen 2.
Digitale agenda's
Ook relevant voor de geo-informatie zijn ontwikkelingen in het Europese en nationale digitale landschap. Binnen de Digitale Agenda van de Europese Commissie is de ontwikkeling van één digitale markt de prioriteit. Vanuit de Europese agenda is ook een vertaalslag gemaakt naar wat er voor Nederland vooral van belang is. Dit vind je in de Digitale AgendaNL. In 2021 is de Interbestuurlijke Datastrategie (IBDS) aan de Tweede Kamer aangeboden. De IBDS streeft naar verantwoorde inzet van data voor maatschappelijke opgaven.
Europese data en digitale strategie
In het kader van de Europese Digitale Strategie en de Data Strategie zijn verschillende voorstellen voor wetgeving gedaan. Onderhandelingen met het parlement en de lidstaten hierover lopen tot 2022. Vanaf 2024 kunnen nieuwe regels dan van kracht worden. De ontwikkelingen rond de Digitale Strategie en de Data Strategie houden wij bij in de handreiking EU informatie. Zie ook het thema Europese datastrategie op deze website.
Wetten en regels
Wet- en regelgeving over geo-informatie heeft grofweg betrekking op toegang tot geo-informatie en op beperkingen in het gebruik van geo-informatie. Er is ook organisatiespecifieke wet- en regelgeving over geo-informatie, bijvoorbeeld in de Kadasterwet, de TNO-wet, de Wet op het Centraal Bureau voor de Statistiek en de Wet op het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut. Mede bepalend voor de Nederlandse regels zijn diverse Europese richtlijnen, waaronder de INSPIRE richtlijn en de PSI richtlijn over Hergebruik van overheidsinformatie. Deze richtlijnen zijn bekrachtigd via Nederlandse wet- en regelgeving. Hieronder vind je links naar relevante, algemene regels, voor de geo-informatie van de overheid.
Wetten en regels over de toegang tot geo-informatie
Hergebruik data
- Data Governance Verordening
- Wet Implementatie Open Data Richtlijn
- Wet Hergebruik Overheidsinformatie
- Wet openbaarheid van bestuur
- Wet uitvoering Verdrag van Aarhus
- Nederlandse Implementatiewet EG-richtlijn infrastructuur ruimtelijke informatie
- Besluit INSPIRE
- Wet milieubeheer
Basisregistraties
- Wet basisregistraties adressen en gebouwen
- Wet basisregistratie grootschalige topografie
- Wet basisregistraties kadaster en topografie
- Wet basisregistratie ondergrond
Wetten en regels over beperkingen in het gebruik van geo-informatie
Intellectueel eigendom
- Aanpassingswet Auteurswet 1912, enz. (uitvoering richtlijn auteursrecht en naburige rechten in de informatiemaatschappij)
- Auteurswet
- Databankenwet
- Richtlijn 96/9/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 1996 betreffende de rechtsbescherming van databanken
- Richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij
Gegevensbescherming
GI-beraad: Adviesraad voor minister
In juni 2006 heeft de toenmalige minister van VROM besloten een GI-beraad in te stellen. Het GI-beraad doet aanbevelingen aan de minister van BZK, overige ministers en overheidsorganen over de strategische onderwerpen op het gebied van de geo-informatie in de publieke sector in Nederland. Ook stelt het beraad kaders voor de infrastructuur en voorwaarden voor ontsluiting, het stimuleren van gebruik en standaardisatie van de geo-informatie. Verder adviseert het GI-beraad de minister, overige ministers en overheidsorganen over mogelijke Nederlandse standpunten in internationaal verband en implementatie van Europese richtlijnen, die het onderwerp van geo-informatie in Nederland raken en over programma’s en projecten om de geo-informatie in Nederland te verbeteren.
Het GI-beraad bestaat voor meer dan de helft uit ambtenaren die werkzaam zijn bij een ministerie of een daaronder resorterende instelling, dienst of bedrijf en die in verband met hun werkzaamheden in het GI-beraad zitting hebben. Jaarlijks brengt het GI-beraad een advies uit aan de minister over de strategische onderwerpen, die de komende jaren aan de orde zullen komen. Ook geeft het GI-beraad opdracht deze agenda uit te voeren. Zie ook Instellingsbesluit GI-Beraad uit de Staatscourant
Besluiten GI-beraad
Een groot deel van de tijd van het GI-beraad gaat naar het verkennen van ontwikkelingen en nagaan of en hoe de overheid daarop zou kunnen inspelen. Daarnaast heeft het GI-beraad ook een aantal afspraken bekrachtigd die daarmee voor alle GI-beraad deelnemers van kracht zijn. Deze vind je hieronder:
- Het Raamwerk van geo-standaarden is vastgesteld als verplicht voor de GI-beraad deelnemers. De programmaraad van Geonovum stelt elke nieuwe versie van het raamwerk vast.
- Notitie Creative Commons, tenzij (vastgesteld 20 november 2014) stelt dat geodata van de overheid in principe altijd beschikbaar komt onder een creative commons licentie.
- Kwaliteitsbeleid Metadata (2014) met de minimale eisen waaraan metadata moeten voldoen om vindbaarheid van data te borgen. Zie ook de handleiding kwaliteit metadata (2016)
- In het GI-beraad (7 juli 2016) is afgesproken dat Nederland de voor INSPIRE en e-reporting benodigde datasets beschikbaar gaat stellen.
